artykuly-Michałka Bernard
| Michałka Bernard | ||
 |
||
|
 Bernard Michałka urodził się 7 kwietnia 1910 r. w Lipnicy koło Bytowa, jako trzeci spośród sześciu synów małżeństwa Franciszka i Marianny Michałka z d. Rettke. Matka z zawodu była położną, bardzo cenioną w swoim zawodzie, dbającą o noworodki i ich matki. W okresie przed II wojną światową rodzina Michałka przeniosła się z Lipnicy do Parchowa, następnie do Jamna gm. Parchowo, a w końcu do Luzina w powiecie wejherowskim, gdzie Bernard i jego dwóch braci podjęło pracę w agencji pocztowej. Bernard, po ukończeniu zasadniczej służby wojskowej, wyszedł z wojska ze stopniem kaprala. Krótko po wybuchu II wojny światowej rozpoczyna w Wejherowie działalność konspiracyjna organizacja charytatywna ”Pomoc Polakom”, utworzona w połowie września 1939r. z inicjatywy ks. prałata Edmunda Roszczynialskiego. Po aresztowaniu przez hitlerowców w dniu 30.10.1939 r. ks. Roszczynialskiego, na czele organizacji stanął ks. Józef Bartel – prefekt zakładu głuchoniemych w Wejherowie. W krótkim okresie nastąpił wzrost liczby członków. W połowie grudnia 1939 r. zmieniono nazwę na „Polska Żyje”, zwiększono stan kierownictwa i rozbudowano strukturę organizacyjną. Zasięg terytorialny organizacji poszerzono o rejony Pucka i Gdyni. Liczebność zwiększyła się do paruset członków. W tej organizacji rozpoczyna działalność przeciwko najeźdźcy Bernard Michałka. Organizacja podjęła działalność odwetową i sabotażową. W dniu 28.12.1940 r. powstały trzy grupy: kpr. rez. Pawła Hebla z Bojana, ppor. rez. Alfonsa Tessara – nauczyciela z Gowina i kpr. rez. Bernarda Michałki – listonosza z Luzina, które operowały początkowo na terenie całego powiatu morskiego, tworząc razem partyzancki oddział bojowy pod kryptonimem „Dysab” (od skrótu wyrazów dywersja i sabotaż), którego komendantem został ppor. rez. Alfons Tessar. Do grupy bojowej zorganizowanej w ramach organizacji „Polska Żyje” przez Bernarda Michałkę weszli m.in.: Edmund Szuta, Władysław Szuta i Gertruda Puzdrowska. Grupa ta działała początkowo w sile 10 osób. Największą aktywność przejawiała od połowy 1941 roku, kiedy rozszerzyła zasięg terytorialny o powiaty: morski, lęborski i kartuski, a liczebność wzrosła do 24 partyzantów. Na zwiększenie aktywności oddziału bojowego organizacji „Polska „Żyje” miała decyzja z czerwca 1942 roku o włączeniu jej do Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, która powstała w lipcu 1941 r. po integracji innych konspiracyjnych organizacji i grup działających samodzielnie. 15 lipca 1942 r., zgodnie z uchwałą Rady Naczelnej TOW „Gryf Pomorski”, Komendantem na powiat morski został plut. pchor. Rudolf Bigus ps. „Zbyszek”. W dniu 1 sierpnia 1942 r. w Wejherowie ustanowiono Komendę Powiatową TOW „Gryf Pomorski”, w której Bernard Michałka ps.”Batory” został Zastępcą Komendanta Powiatowego. Żałować należy, że kierownictwa organizacji konspiracyjnych nie przywiązywały należytej staranności o dokumentowanie ich działalności wymierzonej przeciw okupantowi, stąd brak informacji o potyczkach i innych działaniach w niektórych okresach. Partyzancki oddział bojowy „Dysab” powstały w organizacji „Polska Żyje” prowadził dalej działalność (bez używania tej nazwy) przeciwko okupantowi w ramach TOW „Gryf Pomorski”. W tym okresie działalności Bernard Michałka został mianowany przez władze „Gryfa” na organizacyjny stopień podporucznika. Oddział pod dowództwem ppor. rez. Grzegorza Wojewskiego ps. „Ferrum” przeprowadził w dniu 21 listopada 1943 r. akcję na lotnisko w Strzebielinie Morskim. Był to wypad typu sabotażowo-zaopatrzeniowego wykonany w celu zniszczenia samolotów szkolno-treningowych i urządzeń obsługi naziemnej oraz zdobycia broni. Akcję przeprowadził oddział w sile czterech grup: Franciszka Deyka, Stanisława Kamińskiego, Alfreda Loepera i Bernarda Michałki o łącznej liczebności około 30 osób. Po rozpoznaniu obiektu, ustaleniu systemu posterunków i rozprowadzania wartowników, aktualnego hasła i odzewu, wystawiono czujki, przygotowano drogę w głąb lotniska i przecięto linię telefoniczną. Następnie wydzielona grupa ze znajomością języka niemieckiego i aktualnego hasła, w mundurach niemieckich, dowodzona przez G. Wojewskiego, pozorując wcześniejsze rozprowadzenie, obezwładniła wartownika, po czym rozbroiła zmianę odpoczywającą. Po dokonaniu zmiany na posterunku przy magazynie broni i zamknięciu zaskoczonych i rozbrojonych Niemców na wartowni, załadowano na samochód 10 skrzyń amunicji do broni długiej i krótkiej, ok. 70 karabinów i pistoletów, 40 granatów, 10 min, 5 kg trotylu, 500 mb lontu prochowego, 5 lornetek, 2 maszyny do pisania i kilka mundurów. W tym samym czasie druga grupa partyzancka pod dowództwem ppor. Bernarda Michałki dokonała częściowego uszkodzenia 6 samolotów. Odwrót odbył się w kierunku Gdyni, po sprawdzeniu stanu osobowego, w którym nie stwierdzono żadnych strat. Zdobycz ukryto w jednym z leśnych schronów magazynowych w rejonie Gościcina. W dniu 23 grudnia 1943 r. grupa partyzancka „Batorego” dokonała likwidacji 7-osobowego patrolu żandarmerii w rejonie Strzebielinka w pow. morskim. Zdobyto 7 sztuk broni krótkiej, 2 pistolety maszynowe, 4 karabiny. Dwóch partyzantów poniosło śmierć. Dnia 30 grudnia 1943 r. grupa ppor. Bernarda Michałki wraz z grupą por. Alfreda Loepera dokonały zasadzki na patrol policji niemieckiej na szosie z Leśniewa do Pucka. Patrol zlikwidowano, zdobywając 6 sztuk broni krótkiej, 3 pistolety maszynowe i 3 karabiny. Straty partyzantów: 1 zabity i 3 rannych. Grupa „Batorego” często współdziałała z grupą A. Loepera, która powstała w połowie 1943 roku, działała w powiecie morskim i puckim a w dniu 29 lutego 1944 r. została zlikwidowana w lesie położonym między Koleczkowem i Piekiełkiem przez przeważające siły niemieckie. W walce polegli członkowie grupy: Alfred Loeper, Paweł Liedtke, Stanisław Kleba, Leonard Kustusz, Franciszek Miotk, Leon Niemc, Teodor Stuba, Klemens Stuba, Augustyn Rode. W dniu 9 stycznia 1944 r. ppor. Bernard Michałka wraz ze swoim bratem Albinem przebywali w bunkrze „Gniazdo Gryfitów” na terenie posesji Jana Kwidzińskiego, właściciela gospodarstwa rolnego, w Kamienicy Królewskiej Wybudowanie. Bunkier ten był jednym w licznych, jakie członkowie TOW „Gryf Pomorski” pobudowali w czasie wojny na Pomorzu. W tym dniu nastąpiła niespodziewana obława zorganizowana przez żandarmów i gestapowców. Przed obławą przyszli z lasu dwaj partyzanci „Gryfa Pomorskiego”: Stefan Dominik i Jan Kortas, którzy zdołali się ukryć w załamaniu komina. Bracia Albin i Bernard Michałka zorientowali się, że muszą podjąć walkę z przeciwnikiem. Otworzyli ogień do Niemców i czynili to tak intensywnie, że robiło wrażenie, iż w bunkrze broni się duża liczba partyzantów. Bunkier broniony przez dwóch ludzi otoczyło około 120 uzbrojonych hitlerowców. Niemcy zmusili gospodarza Jana Kwidzińskiego ps. „Wilk” do wejścia do bunkra, aby nakłonić partyzantów do poddania się. Ten jednak wezwał obecnych w bunkrze do twardej obrony. Niemcy sprowadzili dodatkowe posiłki, gdyż dalej nie wiedzieli ilu ludzi znajduje się w bunkrze. Nad ranem przez wyrwę po wybuchu wrzucili do bunkra granaty. W dniu 10 stycznia 1944 roku śmierć ponieśli Jan Kwidziński ps. „Wilk” i Bernard Michałka ps. „Batory”, a ciężko ranny (stracił też pół palca wskazującego prawej ręki), Albin Michałka ps. „Zegar” poddał się Niemcom. Został aresztowany, przesłuchiwany przez Gestapo przy Neugarten w Gdańsku, więziony w obozach koncentracyjnych, najpierw w Stutthofie a potem w Mauthausen-Gusen. Po wyzwoleniu wrócił do rodziny w Luzinie. Nie ustalono jakie straty ponieśli hitlerowcy, gdyż kilku furmanów z Kamienicy Królewskiej, którzy wywozili trupy, pod groźbą strzału konwojentów, nie mogło się oglądać za siebie. Ciała poległych ppor. Bernarda Michałki i Jana Kwidzińskiego hitlerowcy kazali zasypać gliną i kamieniami w bunkrze. Tak zakończył życie ”Batory”, bohaterski dowódca partyzanckiej grupy Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”. Przeżył zaledwie 33 lata i nie doczekał wyzwolenia Polski spod okupacji Niemiec hitlerowskich. Dopiero po zakończeniu wojny dokonano ekshumacji zwłok bohaterów. Uroczysty pogrzeb odbył się na cmentarzu w Sierakowicach w powiecie kartuskim. W dniu 22 września 1984 roku nastąpiło odsłonięcie obelisku na miejscu bunkra. Przedtem pamięć bohaterskich partyzantów została uczczona pomnikiem, odsłoniętym w końcu lat 60-tych w Kamienicy Królewskiej. Rada Gminy Luzino, uchwałą z dnia 7 grudnia 2004 roku, nadała jednej nowopowstałej ulicy w Luzinie, nazwę por. Bernarda Michałki. Słusznie napisał współzałożyciel muzeum we Wdzydzach Kiszewskich, Izydor Gulgowski, w swojej książce „Kaszubi”: „Szczep kaszubski okazał swoją narodowość przez czyn, utrzymując swoją polskość bez uszczupleń przez stulecia”. Kaszubi pokazali swój obraz patriotyzmu poprzez antyhitlerowski ruch oporu, którego zorganizowanymi formami były grupy bojowe „Gryfa Pomorskiego” i innych konspiracyjnych organizacji. One przez swoją działalność dawały znać, że jeszcze Polska nie zginęła. Bibiografia: Bolduan Tadeusz „Nowy Bedeker Kaszubski” Wydawnictwo OSKAR, Gdańsk 1997; Ciechanowski Konrad „Ruch oporu na Pomorzu Gdańskim 1939-1945” Wyd. Ministerstwo Obrony Narodowej Wojskowy Instytut Historyczny Warszawa 1972; „Historia Wejherowa” pod red. Józefa Borzyszkowskiego wyd. Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej, Wejherowo 1998; Komorowski Krzysztof „Konspiracja Pomorska 1939-1947” Leksykon Wyd. Novus Orbis Gdańsk 1993; Milczewski Zygmunt „Wejherowo i powiat morski wrzesień 1939 – maj 1945” /kronika/ Gdańsk 1991; Osowicka Regina „Bedeker Wejherowski” wyd. Oficyna CZEC, Gdańsk 1996; Osowicka Regina „Dysab” –„Kurier Wejherowski” nr 17/364 z dnia 26.04.2000r.; Osowicka Regina „Bedeker Wejherowski” wyd. Oficyna Czec, Gdańsk 2002; Sławomirski Leszek „Niektóre aspekty ideowo-polityczne ruchu oporu na Pomorzu Gdańskim” publikacja zawarta w Gdańskich Zeszytach Humanistycznych Rok V (1962) Nr 8-10 wydanych przez Wydział Humanistyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku w 1963; „Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego” pod red. Stanisława Gierszewskiego wyd. Gdańskie Towarzystwo Naukowe – Uniwersytet Gdański 1997; „Ziemia Wejherowska” –praca zbiorowa wyd. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1980; Autor publikacji jest bratankiem Bernarda Michałki. Do opracowania wykorzystano, oprócz wymienionej bibliografii, relacje członków najbliższej rodziny. |
| Bernard Michałka ps. "Batory" | ||
| Hits: 1450 File Size: 6.7 KB | ||
| No description for file. | ||
| Uploaded: 2004/4/9 | ||
Komentarze wyrażają poglądy ich autorów. Administrator serwisu nie odpowiada za treści w nich zawarte.
Wyróżnienia
Rozpowszechnianie materiałów zamieszczonych w portalu naszekaszuby.pl jest dozwolne z zachowaniem warunków korzystania z treści.
Użycie wykraczające poza te warunki jest zabronione bez pisemnej zgody stowarzyszenia Kaszëbskô Jednota. Naruszenie tych zasad jest łamaniem prawa.
Wszystkie prawa zastrzeżone. Stowarzyszenie Kaszëbskô Jednota 2001-2024
¤ Regulamin ¤ O Portalu ¤ Kontakt