artykuly-Stulecie prof. A. Bukowskiego
| Stulecie prof. A. Bukowskiego | ||
 |
||
|
Właśnie mija kolejna z niezauważonych rocznic – setna rocznica urodzin prof. Andrzeja Bukowskiego. Zasłynął jako kaszubski polonista – w obu znaczeniach tego słowa, napisał też niewątpliwie najsłynniejszą książkę o Kaszubach. Jednocześnie Kaszubów niespecjalnie „lëdôł” i toczył z nimi gorące boje. Niebawem minie też 15 lat od jego śmierci... Prof. Andrzej Bukowski, polonista, historyk literatury, redaktor, publicysta, wydawca i działacz regionalny, prof. zw., wykładowca WSP w Gdańsku i UG. Urodził się 30 listopada 1911 r. w Starych Polaszkach na Kociewiu, tam ukończył szkołę podstawową. W l. 1923–31 chodził do gimnazjum w Kościerzynie. Odbył roczną służbę wojskową (1931–32) we Włodzimierzu Wołyńskim, szybko zdobył też stopień oficerski. Od 1932 r. studiował polonistykę na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie w 1936 r. obronił pracę magisterską o życiu kulturalnym Pomorza w II poł. XIX w., napisaną pod kier. prof. Romana Pollaka. Zaczynał od wierszy, tekstów okolicznościowych i recenzji, ale szybko zainteresował się problematyką pomorską i kaszubską. Po studiach mieszkał, pracował i działał w Toruniu. Był redaktorem dwumiesięcznika „Teka Pomorska”, wychodzącego w l. 1936–38. Z ramienia Zrzeszenia Miłośników Kaszubszczyzny „Stanica” koordynował prace nad pośmiertnym wydaniem powieści Aleksandra Majkowskiego Życie i przygody Remusa (Toruń 1939). Samodzielnie wydał Pisma prozą Hieronima Derdowskiego. Zbierał materiały do pracy doktorskiej o ruchu kaszubskim. Jako publicysta, badacz i działacz regionalny już wtedy wywoływał kontrowersje i konflikty, m.in. z konkurencyjnymi badaczami i działaczami, a później również z kręgami naukowymi. Zetknął się z m.in. Aleksandrem Labudą i na stopie ambicjonalnej „pòsztridowôł”. Długie lata po wojnie nie mógł mu darować – niezawinionego przez Labudę – afrontu. We Wrześniu 1939 r. walczył w obronie Pomorza i Warszawy i został wzięty do niewoli. Lata wojny spędził w kilku niemieckich oflagach, m.in. w Woldenbergu. Prowadził tam bibliotekę, pisał wspomnienia i wygłaszał odczyty literackie i okolicznościowe. Po latach wydał swe jenieckie wspomnienia w książce Za drutami oflagów. Po wojnie zamieszkał w Poznaniu i związał się z reaktywowanym Instytutem Bałtyckim (1945–50). W czerwcu 1948 r. obronił doktorat na UP, który w poł. 1950 r. ukazał się w Poznaniu drukiem jako Regionalizm kaszubski (2 tys. nakładu). Po interwencjach m.in. Lecha Bądkowskiego przeniósł się ostatecznie do Gdańska i został tu pracownikiem WSP, a potem jej rektorem (1956–62). W 1964 r. otrzymał stopień profesorski. Podjął działania na rzecz utworzenia w Gdańsku uniwersytetu, którego również był pracownikiem. Redagował jego wydawnictwo „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne” oraz „Rocznik Gdański”, współpracował z wieloma czasopismami, jak „Arkona”, „Jantar”, „Przegląd Zachodni”, „Komunikaty Instytutu Bałtyckiego”, „Głos Wybrzeża” i „Dziennik Bałtycki”. Napisał prawie tysiąc artykułów i studiów oraz kilkanaście książek poświęconych Pomorzu. Należał do licznych organizacji regionalnych, jak Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Towarzystwo Przyjaciół Gdańska, Związek Przyjaciół Pomorza. Należał też do PZPR i miał wielki wpływ na życie kulturalne regionu gdańskiego. Był przekonanym marksistą o rodowodzie endeckim. Lansował z gruntu polonocentryczne widzenie problematyki kaszubskiej. Kaszubów uważał za Polaków, a język kaszubski – za gwarę. Gorąco polemizował z poglądami przeciwnymi i zwalczał m.in. tłumaczenie Życia i przygód Remusa na j. polski, którego dokonał Lech Bądkowski. W efekcie burzliwej debaty nad tą książką opuścił szeregi ZK-P, którego był jednym z założycieli. Prof. Bukowski zasłynął jako wydawca źródeł do poznania historii Pomorza, korespondencji działaczy regionalnych, badacz życia i działalności Floriana Ceynowy, Aleksandra Majkowskiego, Hieronima Derdowskiego oraz autor najsłynniejszej i do chwili obecnej jedynej monografii ruchu kaszubskiego, jaką jest Regionalizm. Wychował setki studentów, magistrów i doktorów, choć w swych poglądach pozostał osamotniony. Pod koniec życia wydał wzmiankowane wspomnienia oraz monografię swej rodzinnej wsi Siedem wieków Polaszek wsi podkościerskiej. Zmarł 14 lutego 1997 r. w Gdańsku, gdzie spoczął na cmentarzu Srebrzysko. Jego obszerną spuściznę naukową, w tym materiały do gotowej monografii Florian Ceynowa – życie i działalność, przejęły pomorskie placówki naukowe. Jest ona opracowywana i stopniowo publikowana w roczniku „Acta Cassubiana” i internecie. (SC) |
Komentarze wyrażają poglądy ich autorów. Administrator serwisu nie odpowiada za treści w nich zawarte.
| Wysłane przez: | Wątek |
|---|---|
| Mestwin | Wysłano:: 3.12.2011 16:49 Zaktualizowany: 3.12.2011 16:49 |
Współtworzę ten serwis   Zarejestrowany: 17.11.2011 z: Wiadomości: 77 |
 Re: Stôré PòlôszcziTo chyba już bardzo nie richtich po kaszebsku gadali skoro w końcu XIX wieku już nie tylko Stara Kiszewa i Polaszki ale i sąsiedni Olpuch mówił gwarą kociewską. A sam lud wysoce skonfundowny. Ani do jednego ani do drugiego specjalnie się nie kwapi. Trzeba z niego siłą wyciskać deklaracja.
|
| Odpowiedzi | Wysłane przez: | Wysłano: |
|---|---|---|
| Re: Stôré Pòlôszczi |
tgrabar | 3.12.2011 18:00 |
| Re: Stôré Pòlôszczi |
CzDark | 4.12.2011 1:19 |
| Re: Stôré Pòlôszczi |
Mestwin | 4.12.2011 15:50 |
Wyróżnienia
Rozpowszechnianie materiałów zamieszczonych w portalu naszekaszuby.pl jest dozwolne z zachowaniem warunków korzystania z treści.
Użycie wykraczające poza te warunki jest zabronione bez pisemnej zgody stowarzyszenia Kaszëbskô Jednota. Naruszenie tych zasad jest łamaniem prawa.
Wszystkie prawa zastrzeżone. Stowarzyszenie Kaszëbskô Jednota 2001-2024
¤ Regulamin ¤ O Portalu ¤ Kontakt