Ramułt Stefan 1859-1913Date: 24.02.2004
Section: Ludzie | Ramułt Stefan 1859-1913
Stefan Ramułt urodził się w Liszkach pod Krosnem w 1859 r. W wieku 14 lat wpadł w zimie do stawu, co spowodowało długotrwałą chorobę, której piętno nosił przez całe swe życie. Podczas rekonwalescencji po tym wydarzeniu wpadły mu w ręce pisma Ceynowy na temat Kaszubów. Lektura ta tak daleko wpłynęła to na niego, że przeczytał praktycznie wszystko, co wydrukowano na ten temat, a skonstatowawszy, że dostępne publikacje są nieliczne, i co więcej, często ze sobą sprzeczne, postanowił sam zgłębić tajemnice liczebności i języka Kaszubów.
Zanim jednak przystąpił do realizacji tej swej wielkiej młodzieńczej pasji ukończył gimnazjum w Wadowicach (1871-79), a następnie lingwistykę na Uniwersytecie Lwowskim (1879-83). Już w 1888 r. ukończył jedno ze swych dwu podstawowych dzieł dotyczących kaszubszczyzny: „Słownik języka pomorskiego, czyli kaszubskiego”, nagrodzony w 1889 r. na Konkursie im. Samuela Bogumiła Lindego i wydrukowany w poszerzonej formie w 1893 r. przez Akademię Umiejętności w Krakowie.
Publikacja ta wywołała wielką dyskusję, która w części polskich środowisk naukowych trwa do dzisiaj. Ramułt w sposób jasny i przejrzysty przedstawił i dokumentował tezę, że język kaszubski jest odrębnym językiem słowiańskim, a Kaszubi, odrębną od pozostałych Słowian, jedyną pozostałością ludów pomorskich osiadłych niegdyś na południowym wybrzeżu Bałtyku pomiędzy dolną Wisłą a dolną Łabą.
Drugim jego wielkim dziełem była „Statystyka ludności kaszubskiej” ukazująca liczbę Kaszubów na koniec 1892 r. i wydana w Krakowie w 1899 r. Na podstawie osobistych podróży a także rozsyłanych ankiet i zapytań, Ramułt oszacował liczbę ludności kaszubskiej, z uwzględnieniem wyznania, praktycznie w każdej wiosce i mieście leżącym na terenie osadnictwa kaszubskiego, a w szacunkowych liczbach także na emigracji w granicach państwa niemieckiego, Europy i obu Ameryk.
Stefan Ramułt był też współzałożycielem Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie, a także członkiem Komisji Językowej PAU. Marzył o osiedleniu się na Kaszubach, jednak w związku z chorobą gośćcową, na którą cierpiał, ze względu na klimat odradzali mu to lekarze. U schyłku życia przeniósł się z Lwowa do Krakowa, gdzie pracował w pokoju nazwanym „Kaszuby”. Był żonaty, jego syn Mirosław był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zmarł w 1913 r. w wieku 54 lat. Na jego nagrobku umieszczono napis: „Stefan Ramułt. Badacz Pomorza Kaszubskiego.”
Na podstawie rozdziału „Ramułt i jego słownik” ze scalonej i znormalizowanej przez prof. J.Tredera edycji „Słownika pomorskiego, czyli kaszubskiego” S.Ramułta z 2003 r.
|
|