KurhanyDate: 04.05.2007
Section: Archeologia | Kurhany są, obok kręgów kamiennych, charakterystycznym elementem krajobrazu kaszubskiego. Szczególnie okolice Stężycy i Mściszewic w gminie Sulęczyno usłane są dużą ilością tych konstrukcji. To rodzaj grobów, często rodzinnych, które przykryte są nasypem ziemnym lub kamienno-ziemnym, zawsze na planie koła. Idea sypania nasypów nad grobami pojawiła się na Kaszubach ok. 1000 r. przed Chr. gdy niepodzielnie panowała kultura łużycka (ok. 1000 - ok. 650 przed Chr.). Z tego okresu znamy kurhany m. in. w Siemirowicach, gm. Cewice, Gapowie, gm. Stężyca i w samej Stężycy. Pod kurhanami znajdowały się groby ciałopalne popielnicowe i jamowe. Podobny zwyczaj chowania zmarłych praktykowała ludność kultury pomorskiej (ok. 650 - ok. 400/300 przed Chr.). Pod nasypami kurhanów występowały tzw. groby skrzynkowe, w których znajdowało się od kilku do - czasami - kilkudziesięciu popielnic często przedstawiających ludzką twarz (popielnice twarzowe). Znamy je m.in. z Gniewina, wspomnianych już Mściszewic, Łączyńskiej Huty, gm. Chmielno, Łebcza, gm. Puck i Tłuczewa, gm. Linia. Ponownie zwyczaj sypania kurhanów pojawia się u ludności kultury wielbarskiej (ok. przełom er - ok. 300 po Chr.). Kurhany na ogół spotyka się na cmentarzyskach obok kręgów kamiennych (patrz - hasło Kręgi kamienne). W czasie trwania tej kultury występuje birytualizm, a więc zarówno składanie zmarłych spalonych, jak i niespalonych. Dlatego też pod kurhanami kultury wielbarskiej znajdują się zarówno groby ciałopalne, jak i szkieletowe. Zazwyczaj ilość grobów pod nasypem waha się od jednego do trzech. Z okresu wczesnego średniowiecza znane jest na Kaszubach - jak dotychczas - jedno cmentarzysko kurhanowe w Uniradzach, gm. Stężyca, gdzie składano zmarłych wyłącznie spalonych.
W tej części Polski budowanie kurhanów było bardziej powszechne aniżeli w innych rejonach. Należy przypuszczać, że było to spowodowane powszechną dostępnością budulca, czyli małych kamieni polnych, których zostawiło nam w spadku ostatnie zlodowacenie.
|
|