Bącz i Olszowe Błoto

Date:  08.07.2007
Section: Miejsca
Pierwsza wzmianka o Bączu pochodzi z 1348 roku. Jest to stara rycerska wieś, którą potwierdzono na prawie polskim w 1437 roku. Wówczas jej nazwa brzmiała Bonczke, w 1664 roku Bądz, 1789 Boncz lub niem. Bontsch, 1921 Bącz i w 1942 roku Bonsch.

Wieś leży 3 km na pd. - zach. od Mirachowa. Na wschód od Bącza znajdują się zasobne w siano łąki. Na północ leży Jezioro Bąckie, przed laty bogate w ryby.

W 1437 roku wieś będąca dobrem rycerskim znajdowała się w obrębie prokuratorii mirachowskiej. Zaś dnia 22 września 1664 roku folwark ten leżał "ćwierć mile od Mirachowa między lasami na gruntach małych i nieurodzajnych. Pomieszkanie urzędnicze z izbą i komorą, w sieni jest izdepka. Stodoła o jednym klepisku, szopa dla bydła. Przy folwarku mieszkają trzej ogrodnicy, którzy ręczną robotę odprawują o pańskim chlebie." Żytni plon wynosi tylko dwa. "Grochu mały urodzaj, na wychowanie i na wysiewek zostawa. Siana wozów 24. Dworskim pługiem zarabiają." Tegoż roku w Bączu żyło 12 osób z rodzin ogrodniczych i 4 osoby na folwarku.

W 1773 roku był tu królewski folwark. Wszyscy mieszkańcy byli kaszubskimi katolikami. Zarządcą był Płotka. Czterej gburzy to Tomasz Młyński, Jan Formela, Jakob Polejowski i Tomasz Cirocki. Dwaj zagrodnicy z ziemią to Michał Klawikowski i Myrcen Miotk, a ten bez ziemi to Paul Kostuch. Na ziemi folwarcznej było czterech ogrodników: Paul Garcki, Jan Sąsiecki, Szymon Płotka i Myrcen Misko. Jan Płotka widniał jako osiedleniec. Przy folwarku i wsi były 4 konie, 25 wołów, 19 krów, 9 cielaków, 7 owiec i 17 świń. Siana zebrano 42 fury. Dalej czytamy, że "pola są małe, ziemia jest zimna z białymi i żółtymi smugami. Gdy rok jest mokry, zamiast żyta rosną chwasty. Gdy suchy, ziemia robi się twarda jak kamień i nie pozwala niczemu rosnąć". W owym czasie ludzie nie żyli już tu z rolnictwa, ich głównym zajęciem była produkcja smoły i przewóz drewna. Jednak przed rokiem władze pruskie zabroniły takiej działalności w lasach królewskich. Do wsi weszła bieda, że aż skrzypi. "Od gwiazdki - pisze urzędnik - a nawet od Myrcena ludzie chleba nie widzą. Żywią się korzeniami, ewentualnie kaszą. Na niektórych to już sama skóra została, wiatr o mało ich nie przewraca, a niedola ich wyryta w cierpiących twarzach." Nadal z jednego ziarna żyta otrzymywano dwa ziarna plonu.

W 1820 roku w Bączu było 13 kominów i 69 mieszkańców. W 1880 roku była już we wsi szkoła katolicka, a Bącz tego roku przeniesiono z parafii sianowskiej do sierakowickiej.

W 1910 roku we wsi stało 25 domów i było 256 mieszkańców, w tym 11 Niemców. W 1921 roku było 21 domów i dwa inne zamieszkałe budynki, 240 ludzi; 230 katolików, 7 ewangelików i 3 innych chrześcijan. W 1945 roku Bącz powrócił do parafii sianowskiej, opiekę duchową sprawował lokalny wikary z Mirachowa.

Olszowe Błoto w 1789 roku widniało jako Olschoweblotto, w 1921 Olszowe Błoto i w 1942 roku Erlbruch (znaczy to samo). W 1772 roku właścicielem tej osady był Jakob Miotk. Tragiczna sytuacja Bącza tamtych lat odnosi się także do Olszowego Błota. W 1820 roku był tu tylko jeden komin. Później tę osadę przyłączono do Bącza. W 1921 roku stały w Olszowym Błocie dwa domy z 15 mieszkańcami - 9 mężczyzn i 6 kobiet. Jedna rodzina była ewangelicka. Wszyscy jednak w tych niepewnych czasach podali narodowość polską.
This article comes from Nasze Kaszuby
http://naszekaszuby.pl

The URL for this article is:
http://naszekaszuby.pl/modules/artykuly/article.php?articleid=20

Copyright (c) 2024 by Nasze Kaszuby