Temat jak temat. Faktycznie trochę za wiele teorii.
Zasada przy mocnych słowach jest jedna: krótkie wyrażenie o dużym ładunku emocjonalnym. Oczywiście kunszt oratoryjny niektórych mówców jest wielki i można ze zwykłego kurwowania zrobić prawie trzynastozgłoskowiec.

Tak bez żartów - kaszubska społeczność naszych dziadków i pradziadków obywała się prawie bez przekleństw. Pamiętam, że jak mój dziadek (rocznik 1912) użył "pararëlùsza" to oznaczało, że jest wyjątkowo wzburzony. I nie miało wówczas znaczenia, czy był w stanie przed czy po spożyciu Zapewne istniał także kaszubski margines, który korzystał z całego zasobu słowiańskich przekleństw. Piotr Dziekanowski, z którym kiedyś na ten temat rozmawiałem, wspominał iż ciekawym przykładem "nieczystości" regionalnego języka są księgi sądowe z... XVII i XVIII wieku, gdzie strony procesów opisywały nie tylko działania ale i obrazy słowne. Podobno, dzisiejszy wulgarny język to małe piwo.
Nie bez znaczenia zapewne były XIX wieczne działania pruskich władz, które kontrolowały w miarę możliwości wszystkie sfery życia - nie tylko porządek w obejściu (jak był bałagan to płaciło się sztraf) ale także naukę, długość palm wielkanocnych, ilość dni które przeznaczano na imprezy weselne oraz wiarę. Ordnung muss sein! Poddani takim samym rygorom Niemcy do dziś rzadko rzucą coś więcej niż niewinne Scheise lub określą kogoś jako Dumkopf.

Skazani jesteśmy więc na nibypolskie zapożyczenia. Najgorsze jednak jest w tym wszystkim to, że Kaszubi publicznie nie wstydzą się przeklinać dopiero po którymś tam kielonku albo piwku. Gdy mieszkałem jeszcze w Żukowie i zmuszony byłem wracać z Gdańska do domu autobusami PKS to tylko od takich delikwentów można było usłyszeć kaszubską gôdkã. Nie wiem jak jest teraz.

Ależ nie potrzeba nic znajdować. To znaczy "Masz rację" lub bezosobowo "racja", "prawda" i tyle. Zbyt to przeteoretyzowana dyskusja.

Nie wszëtkò tam jidze nalézc. Ale pòchôdónié niechternych na gwës bierze sã z dôwné wiarë.

"Të jes richtich" to nie wiém co nawetk mô znaczëc. Ù mie sã na ten ôrt gôdało "Të jes richtich òd se" abò "Të jes richtich hops!" równak to téż nie bëło jakòs mòckniészi gôdanié ;)

Jô Cë rzekã, że do miã gadale "Të jes richtich!" czasã jesz "knôpie" na kùńcu dodając. Jesz znóm i sam ùżiwôm "A Jenë jo" i to pòchòdô od jaczégòs dëcha abò bòga pòceszënigò. Të to Titës wiész, bò môsz mòją ksążkã ò demonolodżii kaszëbsczéj.

----------------
Bëcë Kaszëbą òznôczô bëcë Słowianinã.

Zakłôdóm nen wątk, bò zastanôwiô mie... jaczé przeklëniãca ë wzdichniãca są w kaszëbiznie żëwé.
Znóm taczé wzdichniãca jak: "joczkù jo..." / "a joczkù, joczkù..." abò "a jenkù jo...", chtërne, jak mëszlã, nie mają wikszégò znaczenkù, blós jakno tipiczné wzdichniãca sã je ùżiwô.

W Trepczikù móm nôlazłi, że chłop chtëren przeklënô, to "klątewnik". Blós gòrzi z przëkłôdama. Jesz pôradzesąt lat temù mòżna bëło czasã ùczëc "A żebë ce Pùrt!" czë jinsze tegò ôrtu wërażenia. Równak jidze mie ò przëklëniãca (ë wzdichniãca), chtërne jesz dzysô mòżna ùczëc, ùczëc òd Kaszëbów. Gwësno wiele mdze wzątich z pòlsczégò abò anielsczégò... Ale jidze ò to, co je ùżiwôné. Mëszlã, że na taką temã nie mdze nót òpasowac ze słowizną ;)

W Wejrowie znóné je:
"Jak jô ce przepierdolã, tej ce nawet Pańsczi Janiół nie ùdwignie!" (chòc w formie "Janiół Pańsczi' a nie "Pańsczi Janiół") - gôdô tak stôrszi Kaszëba z Kòscérznë, chtëren mieszkô terô we Wejrowie.
wërażenia "wëpierdalaj stąd" ë "òdpierdol sã òde mie" - zarô widzec, że to wszëtkò są pòlaszëznë.

Mëszlã, że ju barżi kaszëbsczé są:
"z tobą to nie je..." abò "a jic të Bòsy Antkù", chtërne mògą miec formã przeklëniãca a téż wzdichniãca równoczasno.

Czedës mòżna bëło ùczëc "tuwò je jak pò Szwedach!" równak nie móm tegò nigdë w żëcym czëti. Ju rechli - "W twòji jizbie je jak w chlewie!" "Jistny chléw!" (òdpòwiednik pòl. "W twoim pokoju jest jak w burdelu!" (?)) . Przëbôcziwô mie sã téż "Z tobą to je krziż swiãti", chtërne na gwës nick ze swiãtoscą nie mô pòspólnégò ;)

Gôdczi: "Diable jeden jo!" , "Jasny szargón! (mòże Szargón?)" - to dwie, chtërne jesz mie sã przëbôcziłë, a mëszlã, że to są ju richtich kaszëbsczé przeklëniãca.


chto wié, mòże z tegò mdze jakô magisterkô abò co jinszégò ;) jô to równak zakłôdôm dlô rozwiniãcégò swòji słowiznë, bò doch jãzëka ùżiwô sã do wërażeniégò wszëtczich emòcejów - i dobrich, ë złich, a téż nie-je-wiedzec-jaczich (wzdichniãców). Tej jak znôta co òd se, chãtno pòznóm, a mòże mie sã jesz co przëbôczi ;)