Witam,

jestem w trakcie pisania pracy magisterskiej na filologii germańskiej. Nie sa ich tematem kaszubskie zapożyczenia z języka niemieckiego z dziedziny kulinarii (temat jest duzo rozleglejszy), ale będe o nich wspominać - mam nadzieję, że znajdę tu pomoc. Wstępnie przeglądałam narazie tylko słownik Ramułta, ale podejrzewam, że wiele słów stamtąd jest już zapomnianych.. nie władam językiem kaszubskim, więc zwracam się do Was - proszę o słówka (nazwy potraw, produktów spożywczych, itp), które mogą byc zapożyczone z niemieckiego i funcjonują do dziś.
z góry dziękuje
i pozdrawiam Staszka (czasy Wyrypiarzy się przypominają:>)

Piérszô sprawa - co Wë rozmieta jako "język niemiecki" ??

Czë to je - Standard Hochdeutsch (SH, górnosasko -turingijsczi, pòrenkòwo- wëstrzedno-miemiecczi) czë Plattdüütsch (dolnomiemiecczi). Pòżëcczi są przede wszëtczim z negò wtërégò ë to są stôrszi pòżëcczi. Pò prôwdze to nié mô czegò taczégò jak "język niemiecki", co nôwëżi są "języki niemieckie".

Piérszô sprawa - co Wë rozmieta jako "język niemiecki" ??

Czë to je - Standard Hochdeutsch (SH, górnosasko -turingijsczi, pòrenkòwo- wëstrzedno-miemiecczi) czë Plattdüütsch (dolnomiemiecczi). Pòżëcczi są przede wszëtczim z negò wtërégò ë to są stôrszi pòżëcczi. Pò prôwdze to nié mô czegò taczégò jak "język niemiecki", co nôwëżi są "języki niemieckie".

Tak z marszu podam kuch 'ciasto' i baumkuch 'sękacz' oraz mòzdrech 'musztarda' - może od Gemuese?
Poza tym np. ryby - flądra, dorsz|pomuchel.
Można wspomnieć o ogólnoindoeuropejskiej gęsi i wejść na grząski grunt ewentualnego germańskiego pochodzenia chleba i mleka...

Dziękuję za pozdrowienia, chociaż nie udało mi się rozszyfrować, od kogo. Może chociaż numer blachy?

----------------
Stanisław Geppert

Może też (chociaż nie wiem doładnie jak się to pisze) "aferfloczi" - płatki owsiane, "radekuche" - chruściki. Nie wiem czy to się nadaje, ale np. "brut" - chleb.

----------------
Pioter Céskòwsczi-Kaszëbë

Cytat:
Nie od tego słowa (dlaczego akurat warzywo?), tylko od Mostrich (Mostrich/Mostert-Musztarda-Mòzdrëch). Mostrich to synonim słowa Senf, też Mostert.

m.k.

----------------
Ò mòwa starków nad twój zwãk
nick lepszégò nicht ni mô!
Jô lubiã ce, móm ò ce lãk,
ce stracëc strach mie zjimô.

Jan Trepczik

Oczywiście. Za szybko mi się skojarzyło z producentem musztardy "Òstri mòzdrech kaszëbsczi", firmą Dagoma z Pucka, kontynuatorem dawnej Danziger Gemuese und Maionesen.

----------------
Stanisław Geppert

dziękuje za przykłady, jak coś jeszcze przyjdzie do głowy, to proszę o więcej.

CzDark: chodzi o każdż odmianę niemieckiego - to już moja głowa w tym, by ewentualnie zbadać co dokładnie z jakiej odmiany czy dialektu sie wzięło.. ale jeśli potrafisz podac dokładną genezę każdego ze znanych sobie zapożyczeń - to oczywiście jak najbardziej możesz podać;D

Staszek: podstawę przejęcia słowa mòzdrech objaśnił kolega powyżej; chleb, mleko - rzeczywiście mówi się o (pra)germańskim pochodzeniu tych słów... ale to już nie są regionalizmy, czy gwaryzmy - należą do języka ogólnopolskiego. To samo flądra. Interesują mnie raczej określenia funkcjonujące do dziś w języku kaszubskim i nie występujące w ogólnopolskim..

(mam na imię Agata.czy możesz mnie pamiętać.. blachy się nie doczekałam, bywałam zawsze z blachowaną koleżanką Kasią (nr 51) - też jako osoba spoza trójki, widać mnie wśród osób na tych zdjęciach: http://www.lo3.gdynia.pl/wyrypiarze/bukk.htm ...)

Pjoter: dzięki za słówka. na Śląsku i i gdzieś tam jeszcze na płatki owsiane mówi się podobnie: haferfloki, hawerfloki (od Haferlocken); aferfloczi - mam nadzieję, że gdzieś uda mi się sprawdzić pisownię tego kaszubskiego wariantu.. brut - oczywiście się nadaje.

Brót to je "bochenek". Okróm tego z niemiecczi godczi weszle do kaszebizne: zylc e eintop (ort zupe).

----------------
zdrzë: www.zymk.net, www.belok.kaszubia.com

Zacznę od tego, że nie znam niemieckiego, więc nie mam pewności co do pochodzenia słów, które wymienię, ale z pewnością językoznawcy zabierający głos na tej stronie mnie poprawią :)
Moje propozycje, słowa używane przez moją Matkę z Kowalewa koło Rębu (pisownia kaszubska niepewna) : gwërc (czyli kùbaba, ziele angielskie), karbonada (kotlety schabowe), nudle (makaron), szpëjza, cytrónszpëjza (legumina), szmórowóné (miãso) (mięso duszone), szpiek (słonina), szmôłt, szmùlc, szmùlt (smalec), dil (koper, koperek), blutka (salceson krwawy); bratnik (piekarnik), westfalka (kuchnia węglowa, ale czy to jeszcze kulinaria?); brót (bochenek), bómk (cukierek)?, cytrónenkwas (kwasek cytrynowy), frisztëk (śniadanie), szajbka (kromka chleba), worzta (a nawet: worszta, kiełbasa), kafeszrót (kwa zbożowa), fliészer (rzeźnik, masarz), pulwerkuch (ciasto proszkowe), peperkuch (piernik), blickuch (biszkopt), butterkuch (maślany placek), purcle (pączki), szneka (drożdżówka).
Ostatnio zajmowałam się kaszubskimi kulinariami, więc jestem na bieżąco :), pozdrawiam
Bogumiła Cirocka