Trochę odpowiedzi już znalazłem właśnie na tym portalu (tekst o nauczaniu języka kaszubskiego) - ale wynika mi z tego, że wiele rzeczy rozstrzyga się właśnie teraz...

Ò wiele pitôsz, Leszkù. Ale to dobrze. Dejade dzysô ju jem za baro zmarachòwóny na to, bë dac fùlniészą òdpòwiesc. Witro bãdã miôł starã to zrobic. Póczi co, pòzdrówczi.

Cytat:
Nie blokujesz, starczy bitów dla nas wszystkich. Przesadnie skromnie traktujesz swoje pytania, wokół których rozwinął się ciekawy wątek. Zapraszam do dalszej dyskusji!

----------------
Stanisław Geppert

Ok. Stanisław - to w takim razie proszę o Twój punkt widzenia. Jeśli chodzi o moje ostatnie pytania to dodam, że w dążeniu do szerszej autonomii (ewentualnej) Kaszubów nie widzę nic zdrożnego - przeciwnie, jestem przekonany, że w żaden sposób nie zagroziłoby to integralności kraju a raczej doprowadziło do jego kulturowego wzmocnienia - uzmysłowienia nam wszystkim wspólnych korzeni kulturowych. W uświadomieniu i zaakceptowaniu odmienności tkwi moim zdaniem wielka siła.
Oczywiście są pewne granice takiej autonomii...
Przy okazji prosiłbym też o przetłumaczenie słów "klejnot" i "bursztyn"
pozdrawiam

Znalazłem w słowniku - klejnot=drogòcëna
Mam nadzieję, że zwrot "klejnot Kaszubów" w formie "drogòcëna Kaszëbsczi" jest prawidłowy...
pozdrawiam
Leszek

"Drogòcëna" to neologizm Trepczyka, który niespecjalnie mi się podoba.

Ramułt notuje po prostu "klénot" i przy tej formie bym pozostał. Nawiasem mówiąc, Sychta i Gołąbek nie notują tego słowa.

Nie widzę powodu do tworzenia na siłę neologizmu w miejsce słowa internacjonalnego: "klejnot" w różnych wersjach występuje bądź występował w polskim, czeskim, niemieckim, holenderskim, łacinie, wywodzić się ma z greckiego "kleinos" 'sławny' i "oide" 'pieśń'. Oznaczał zarówno drogocenny przedmiot, jak i znak rodowy (A. Bańkowski, Etymologiczny Słownik Języka polskiego).

Niestety, Leszku, wziąłeś się za słowa, które trudno, bez popadania w sztuczność, "odpolszczyć" tak, by były "na oko i ucho" kaszubskie.

----------------
Stanisław Geppert

Cytat:

Stanisławie. Wyszukałeś i przeanalizowałeś słowo "klejnot". Wymaga to z pewnością trochę czasu.
Sensowne byłoby poświęcić jeszcze nastepną minutę i wpisać rezultat do słownika. Owoc twojej pracy pozostanie tam na dłużej.

Ziarnko do ziarnka a zbierze się miarka.

Ryszard

-------------------------
cassubia-dictionary.com

Rozumiem, że oba hasła (również ze słowem "klénot") źle brzmią po kaszubsku (sztucznie). W takim razie będę musiał sobie te hasło (przynajmniej w wersji kaszubskiej) odpuścić gdyż jak widzę sprawa jest dość skomplikowana i jedynie kaszub mógłby to zrobić perfekcyjnie. Zabrałem się za to ponieważ uznałem odmienność języka za podstawowy wyróżnik tego regionu - coś co dla nas, ludzi zewnątrz jest już bardzo egzotyczne. Egzotyczne, intrygujące i przede wszystkim oryginalne - niestety nie znalazłem sposobu by tę oryginalność języka ukazać inaczej...

Òd kùńca…
Bursztyn – mòże bëc „żôłti kam”

A co do negò klénotu. Jeżlë, Leszkù, ju chcesz co dac z dargòcëznë, mòże bë nôszlachetniészi z szlachetnëch kamów – „diamańt”. Ë tej môsz:
- diament Kaszubów = diamańt Kaszëbów
- kaszubski diament = kaszëbsczi diamańt
- diament Kaszub = diamańt Kaszub [abò] diamańt Kaszëbsczi

Mòże mie co jesz do głowë przińdze…

A co do:
„w dążeniu do szerszej autonomii (ewentualnej) Kaszubów nie widzę nic zdrożnego - przeciwnie, jestem przekonany, że w żaden sposób nie zagroziłoby to integralności kraju a raczej doprowadziło do jego kulturowego wzmocnienia - uzmysłowienia nam wszystkim wspólnych korzeni kulturowych. W uświadomieniu i zaakceptowaniu odmienności tkwi moim zdaniem wielka siła.”

Rzekã krótkò. Téż tak mëszlã. A gôdczi np. z Katalończikama mie w tim ùmòcniwają


„Jeśli dobrze zrozumiałem są po prostu rejony które się silniej "spolonizowały" ale gdzie jest to najgłębsze centrum, te źródła które określają tę "nie skażony" język kaszubski. Czy jest jakaś historyczna literatura która o tym decyduje? Czy istnieje coś na kształt wzorca Waszego języka?”

Są partë Kaszub barżi a mni spòlonizowóne. Zabòrë (òkòlim Brusów) nôleżi do tich barżi spòlonizowónëch. Jaczi part nômni – nie wiém, wierã Westrzedné Kaszëbë abò dzél Nordowich Kaszub. Na Gôchach téż fejn gôdają… Dejade nie blós pòlonizacëjô robi ne nierównoscë midzë partama Kaszub. W rozmajitëch môlach naji Tatczëznë niechtërné procesë jazëkòwégò rozwiju zachòdzëłë jinaczi ë tak, np. dzél Nordë ni mô „ł”, stądka nazéwô sã jich „Bëlôkama” („bëlo” miast „bëło”), a Zabòrë mają np. fëlenk labializacëji (ù;ò) w jinszich jak na zôczątkù môlach słów (np. „ògón”, le „koło” – miast, jak gdze jindzy „kòło”).
Spòdlim do kaszëbsczégò lëteracczégò jãzëka są Westrzédné Kaszëbë, wiele téż je z Nordë. Prôwdą je, że wcyg naj lëteracczi jãzëk brëkùje kùńcowi normalizacëji (np. dzys dopùszczô rozmajité ôrtë jednegò słowa np. „wiôldżi”, wialdżi”, wieldżi”). Tak tedë żëjema w cekawich czasach ë mòżema òbzérac zastëdanié naji gôdczi w normie a téż pòmagac mù w tim.


„Interesuje mnie także stosunek kaszubów do swojej mowy i języka - czy ich znajomość jest powszechna? (zrozumiałem że z tym chyba są problemy).”

Gôdka wcyg sã copie. Dlô wiela lëdzy je to ju cëzy jãzëk, w jaczim nie gôdają, ani z wiãksza nawetka ni mògą zrozmiec. Òsoblëwie wëstrzód corôz to nôstãpnych, nômłodszich pòkòleniów widzec je dżiniãcé gôdczi. Z drëdżi starnë, dzãkã szkòłom, kòscołowi, mediom bùdzy sã w lëdzach bùchã z bëcégò Kaszëbòm ë mô sã starã ùczëc gôdczi. Prôwda, że czasã zôrno pôdô na dargã, le czãsã na dobrą zemiã. Òbôczimë co bãdze. Jesz nie zaspiéwalë nama pùsti nocë…
Chòc wcyg pòlaszëzna dobiwô.


„Czy kaszubi jako całość są dumni z tych językowych odmienności?”

Corôz wiãcy je z tegò bùsznëch, równak nie przekładô so to zarô na pòlepszenié znajomòscë gôdczi. Wiele lëdzy je bùsznych z tegò, że są Kaszëbama (widzëc to z deklaracëjów, nalimków z grifã na aùtolach, noszonëch kòszlów z grifã, etc.), le pò kaszëbskù znają le pôrã słowów ë to jima sygnie. Chcałobë sã wierzëc, że to nie ze zgnilstwa nie ùczą sã gôdczi.
Wôrt dopòwiedzëc, że to czasë kòmùnë nôwiãkszé zniszczënié zrobiłë w naj gôdce. Wëszczerga w szkòłach, akademikach ë robòtach bez antków, diskriminacëjô w môlach robòtë, zakôzywanié gôdania pò kaszëbskù w szkòłach (nawetka bicé za kaszëbiznã!), òd górë narzëcané zdania, że to skażonô pòlaszëzna, że to gôdka „wsiónów” ë cemnotë, ë wiele jinszich rzeczë – zrobiłë swòje.
Jak w taczich czasach Kaszëba, nieswiądny jesz bòkadnoscë swòji, miôł jã doceniwac ë bëc z ni bùszny? Nieswiądny ny bòkadnoscë cëskôł ją precz, bë le dali…
Dzysô swiądã je bùdzonô, bùcha sã rodzy. Leno czë na tëli chùtkò a mòckò, co zdążi sã ùretac nają gôdkã?


„na ile można Was porównać do ślązaków którzy nie ukrywają, że są najpierw ... ślązakami potem zaś polakami ale niekoniecznie... :)”

Pòdług slédnégò pòwszechnégò spisënkù zdebkò wiãcy jak 5.100 Kaszëbów pòdało nôrodnosc kaszëbską. Dzél z nich (a mòże wszëtcë z nich, a mòże nawetka wiãcy jak ne 5.100?) ùwôżô sã le za Kaszëbów.
Kaszëbi, na zycher dzãka rozmajitim dôwnym a mni dôwnym czasom grzëmòtów a zëmów są baro, baro òstróżny. Téż z przëznôwaniém sã do swòji kaszëbskòscë. Je starã to zmieniwac, brzôd jaczis je. Chòc bë sã chcało gò miec wiele wiãkszi… Brëkùje to czasu, a negò nama felëje…

Jak cos jesz chcesz mie sã zapëtac, pëtôj proszã. A jakbë chto jinszi chcôł co dopòwiedzëc, ùfùlowac to, abò nie zgòdzëc sã z tim, co piszą – rôczã.

Dzięki serdeczne Grzegorz za te wyjaśnienia - sporo mi się rozjaśnia bo sobie tu i ówdzie czytam - narodziło się wręcz coś na kształt fascynacji :). Jeszcze w sprawie wymowy. Pamiętam informację że trudność w rozumieniu mowy kaszubskiej powoduje dużo spółgłosek - czytając tekst jakoś tego nie widzę, a nawet obserwując ilość znaków diakrytycznych należałoby sądzić, że spółgłosek jest nawet więcej...