Na zjeździe w Kościerzynie zapoznałem się z drugim numerem "Zwónka Kaszëbsczégò" i choć czytałem bardzo pozytywną recenzję tego pisma w "Òdrodze" muszę przyznać, że i tak byłem miło zaskoczony zawartością. Wśród wielu ciekawych tekstów jest 'kôrbiónka z Ksãdzã Biskùpã J.B. Szlagą' w ktorym poruszana jest kwestia obecności języka kaszubskiego w kościele. I niestety wśród wielu cennych uwag ksiedza biskupa sa także słowa z którymi można polemizować.

fragment wywiadu:

pytanie:"Czy ksiądz biskup widzi miejsce dla kaszubsczyzny w kościele ? jeśli tak, to w jakim zakresie ?

Odpowiedź jest taka. Na pewno widzę miejsce dla kaszubszczyzny w kościele, ale myślę, że w wielu przypadkach, jest to spełniane z trochę nadmiernym entuzjazmem. Kaszubszczyznę chce się narzucić ludziom, którzy jej nie znają i którzy w kościele sa czasem zdumieni, że można tu mówić tym językiem i że jest to język dopuszczony do liturgii.

Myślę, że na pewno spotkania kaszubskie miałyby prawo do tego, ażeby posługwać się mową kaszubską. natomiast dla szerszego odbioru uczestników liturgii język kaszubski może być działaniem udziwnionym i zaskakującym. Dość częstowierni zwracają wówczas uwagę na dźwięk, na sposób mówienia. Często zresztą sami Kaszubi wymieniają między sobą opinie na temat kaszubskiego używanego w liturgii, podkreślając, że u was mówi się tak, a u nas inaczej".

Dodajmy również, że w zasadzie nie mamy zatwierdzonych ksiąg liturgicznych, zwłaszcza mszału. Zresztą Mszy jako takiej nie celebruje się po kaszubsku. Również czytania są wciąż jeszcze autorstwa amatorów. To nie są czytania, które maja formalne zatwierdzenie Kongregacji do spraw Kultu Bożego. Można by się o to postarać, jednak wymaga to doéść wnikliwej pracy i to nie tylko jednego człowieka, który będzie przeprowadzał swój sposób mówienia. Pamiętam rozmowy z księdzem Gruczą, jakby nie było znawcą, który zawsze ubolewałnad tym, że jeden z przekładów Pisma Świętego nosi mocne ślady języka wyuczonego, że nie jest to język mówiony. Tak kaszubi nigdy nie mówili. Stąd jego ból, że ten tekst zaczął się przebijać do publicznego użytku."


A obecność w kościele łaciny, a potem polskiego w miejscowościach gdzie mówi się po kaszubsku to nie jest narzucanie?
Czy ktoś komuś każe chodzić na msze po kaszubsku ? Czy Kaszubi są na Kaszubach gośćmi, czy gospodarzami ? Dlaczego obecność kaszubskiego jest działaniem udziwnionym ? Czy dla wielu księży po soborze watykańskim II nie było udziwnieniem wprowadzenie do liturgii języków narodowych w tym polskiego ? To, że ludzie zwracaja uwagę na dźwięk, sposób mówienia nie wynika po prostu z tego, że te msze są taką rzadkością ? Czy to, że kaszubski ma dialekty to przeszkoda ? Przecież polski, też ma dialekty, a nie przeszkadza to w jego obecności w liturgii.

Co do trzeciego wątku to się akurat zgadzam z księdzem biskupem. Ale dotyczy to także języka polskiego. Co robią w Biblii tysiąclecia przestarzałe zwroty typu 'niewiasta', 'nierządnica' zamiast odpowiednio ' kobieta' , 'prostytutka'? Razi mnie też bezmyślne kalkowanie zwrotów i słów z języka polskiego do kaszubskiego również w modlitwach. Dla przykładu słowa 'zdrowas' zamiast ' witôj', 'niasta' zamiast 'białka',
'droga krziżewô ' zamiast 'krziżewô darga' itd.

----------------
Zdrzë: Peccunia non olet (Piniądz nie smierdzy)