Żadnego źródła nie odrzucam, tylko przytoczyłem już argument profesora Koblischke na temat Rywałdu. Faktem jest, że we wsiach do których sprowadzano różnych osadników: Prusów, Polaków, Kaszubów, Niemców i innych... nazwa Kaszubi mogła równie dobrze odnosić się do Pomorzan z Ks. Kaszubskiego.

Cytat:

Jak najbardziej. Ale my szukamy najwcześniejszego źródła którę nazwę te odnosi do dzisiejszych Kaszub. Sama wzmianka o Kaszubach osadzonych w Rywaldzie jest niejasna. Zatem nie może być traktowana jako dowód na związek z Pomorzem Wschodnim. Lorentz chyba dostrzegł to także, bo w "Zarysie etnografii..." za najwcześniejszą wzmianką łączącą etnonim "Kaszubi" z tą krainą uznał zapis w kronikach gdanskich z XVI wieku.

Cytat:

Nie zrozumieliśmy się. Wiem czym były lustracje. Zastanawia mnie tylko co konkretnie profesor Labuda miał tu na myśli.

Cytat:


Zgadza się. W "Światopoglądzie morskim" natknąłem się na wzmiankę o publikacji na temat Kaszubów z Krajny z okolic Szczecinka i z powiatu waleckiego (Deutsch Krone), autorstwa niejakiego Krause.


Jednak jeszcze w samym XVIII wieku opisy Lorka, Hakena, Bernoulliego, Ogre'a odnoszą się do Pomorza Zachodniego. Kiedy ta nazwa zadomowiła się wśród samych Kaszubów? Wygląda na to, że dopiero w XIX wieku. Skoro jeszcze w połowie XIX wieku Reinhold Kramer pamiętał, że nazwa ta rozprzestrzeniła się na Pomorze Gdańskie wtórnie, a sam Ceynowa i Koblischke podkreślali że Kaszubami zwą sie głownie mieszkańcy pogranicza, to pamięc tego procesu musiała być relatywnie świeża. Zresztą sam Lorentz pisal że ludność Prus Zachodnich powszechnie zwie sie "Katolakami" lub przezwiskami jak "Reboki", w czym całkowicie potwierdza go ks. Gołebiewski. Coś więc musi być na rzeczy. Dodatkwo Lorentz i Ceynowa potwierdzaja przezwiskowy charakter tej nazwy i Lorentz pisze wyraźnie że w Prusach Zachodnich miala ona wydziewk pejoratywny i nie byla tak uzywana jak na Pomorzu Zach. Jeszcze Hilferding, a za nim Parczewski odnotował ten kontrast, gdyż w bytowskim czy czluchowskim mówiono im Poloch, polska mowa, a na Pomorzu Zachodnim głównie Kaszeba, kaszubska.


Zresztą odwołam się jeszcze raz do Tetznera i Knoopa - pierwszy wyraźnie pisze o podziale Północ-Południe, i o tym, że mieszkańcy południa zwą się i czują Polakami, a drugi pisze o spolszczonym powiecie bytowskim, co zresztą potwierdzają przytoczone wypowiedzi bytowskich Kaszubów u Hilferdinga i Parczewskiego. Podział Północ-Południe pojawia się też u samego Ceynowy dla którego Północ to byli fejn-Kaszubi, i przytacza go Lorentz w jednym ze swoich zeszytów kaszubskich.


Od kiedy mieszkańcy Prus Zachodnich zaczęli sami siebie zwać Kaszubami i którzy? Dr Lorentz w odpowiedzi na list profesroa Koblitschke zadaje samemu to pytanie: Welches Recht haben nun die Bewohner des nördlichen Westpreußens (Pomerellens) auf den Namen Kaschuben?


Lorentz pisze, iż by odpowiedzieć na to pytanie należy sięgnąć po źródła. Zaczyna od tego, że w najstarszych czasach Kaszubia znajdowała sie w poblizu Pomorza Wschodniego. Wymienia Świętopełka, tytułującego się księciem Kaszubów. Następnie dokument z 1289 roku wspominający "Terra Nostra Belgarth Cassubiae". Kantzow, potwierdzajac etymologie Kroniki Wielkopolskiej i Dlugosza, pisze ze Kaszubi to mieszkancy krainy w glebii lądy, na terenie biskupstwa kamieńskiego i Nowej Marchii. Nastepnie Pfenning wspomina o Kaszubii koło Rugenwalde, Polzin oraz Neustettin skąd dalej na zachód rozciąga sie ks. wendyjskie - a to przecież już XVIII wiek.


Lorentz nastepnie zgadza się, że nazwa terytorialna Kaszuby oznaczała jakąś krainę na Pomorzu Zachodnim, jednak uważa, że Kaszubami zwano wszystkich mieszkańcow calego Pomorza i przytacza za dowod właśnie przykład Rywałdu. Który następnie obala Koblischke, wykazując od-etniczny charakter nazwy zachodniopomorskiego kraju Kaszub - na podstawie opisów "Kaszubów" w źrodlach, w Kronice Wielkopolskiej:


Wenn wir im Berichte Swantopolks (1248) und bei Bogufal nicht nur vom Lande Cassubia, sondern auch von dessen Bewohnern Cassubitae lesen8, so ergibt sich logischerweise aus diesen Stellen der Schluß, daß nur ein Land Cassubia hieß und nur die Bewohner dieses Landes Cassubi, Cassubitae hießen (...) Cassubia, Cassubitae = Kassubeuland, Kassuben, mit dem Vorwurfe, ich ersetze stillschweigend den Begriff des Landes durch Kašuba (Kassuben), weiß ich wirklich nichts anzufangen, ich finde ihn ganz unbegreiflich, da mir mein nüchternes Denken die Annahme von Kašuben außerhalb der Cassubia (Westpommern) einfach verbietet. Pomerani (Ostpommern) und Kassuben (Westpommern) sind ausgesprochene Antipoden, die Geschichte hat sie voneinander getrennt, indem diese dem deutschen, jene dem polnischen Kulturkreise anheimfielen.


Następnie dodaje, że w Rywałdzie dokument wymienia na pierwszym miejscu Polaków a dalej innych sprowadzonych gości. Koblieschke udowadnia że było odwrotnie - że mieszkańców Pomorza zwano Polakami, lub Pomoranami - od nazwy państwowej, a Krzyżacy nie byli filologami i nie odróżniali Polaków od mieszkańców Pomorza Wschodniego, za dowody przytacza:



Die Annahme, die Deutschritter hätten philologische Studien angestellt und mit philologischer Akribie die Schwetzer Polen, die Karthäuser „Kaszuben“, (im Jahre 1341!) genannt, ist nicht in ernste Erwägung zu ziehen, denn wer die Geschichte des Ordens kennt, weiß, daß gerade die Deutschritter die polnische Tradition der Samboriden bei der einheimischen Slawenbevölkerung fortgesetzt haben.

Dr. Lorentz mag alle Danziger Archive nach imaginären einheimischen Kaszuben durchstöbern lassen, das Ergebnis wird gleich Null sein; wohl aber lesen wir in Handfesten Ausdrücke wie:

- Dutsche oder Polene (1341, Lauenburg),

- Gerichtsbarkeit über die polnischen Einwohner (1356, Pasitz und Rosenberg)

- unser polensche Leute (1438, Roslasin).

- Der ostpommersche Adel hatte in Bütow und Lauenburg „polenisches“ Ritterrecht, die „polenschen“ Dörfer leisteten ihre polnischen Dienste usw.


R. Cramer, den man gerade wegen seines Pseudokaszubismus11 in den Mitteilungen so überschwenglich gepriesen hat, erwähnt diesen tiefgehenden kulturellen Einfluß des Polentums zur Ordenszeit mit keiner Silbe, das phantastische „Cassubentum“ - ein Anachronismus - macht die Lektüre seines Werkes geradezu ungenießbar.







Jak widać więc do XV wieku mieszkańców Pomorza Wschodniego Krzyzacy zwali.... "Polakami"!




P.S.

Koblischke suchej nitki nie zostawia na teorii "Kaszubów z Prus Zachodnich" wykazując, że to twór zupełnie XIX-wieczny upowszechniony przez samych etnografów-amatorów ktorzy obce przezwisko nie uzywane nigdy przez sam lud przypisali mu na siłę. Wskazuje też że nie bez znaczenia w upowszechnianiu tego mitu mieli sami kaszubscy intelektualiści jak Dr Majkowski oraz prorosyjski ruch pansłowiański:

Viele Kräfte waren dabei beteiligt, dem Volke in Westpreußen den neuen Kaschubennamen zu suggerieren; daß die russische Schule Hilferdings mit literarisch-separatistischen Tendenzen eine wesentliche Rolle spielte, ist gleichfalls bekannt.


Wskazując że przeciwko takiemu fałszerstwu historycznemu wypowiadali się sami Niemcy:


Daß der Kaschubenname für Westpreußen ein Unding ist, hat Karl Pernin in seinem Buche „Wanderungen durch die sogenannte Kassubei“ Danzig 1886 zuerst ausgesprochen und damit hat er den Bann des Schlagwortes gebrochen. Der Protest des Herrn O. Knoop im Namen der Hinterpommern, denen Oberflächlichkeit und Unkenntnis der Geschichte den schier 500 Jahre an ihnen haftenden Kaschubennamen geraubt hatten