Zwróćcie uwagę, bo te przykłady świetnie obrazują, owo zamieszanie w nazewnictwie w XVII w. Bo mamy tak:

1. Kaszuby tożsame z wschodnimi obszarami Pomorza Zachodniego. Jak w przypadku owej wzmianki z Hamersztyna, czy Leśna (niech was nie złudzą dzisiejsze mapy - ówczesnie Leśno graniczyło aż z Kłącznem w Ziemi Bytowskiej).

2. Kaszuby tożsame z pasem Kościerzyna - Wejherowo (tu owe Jeziora Wdzydzkie z lustracji, klucz pogódkowski u cystersów, wsie kaszubskie itd.)

3. Kaszuby rozumiane jako własność szlachty kaszubskiej (w jakimiś dokumencie napotkałem nawet wprost stwierdzenie, że gajowe staroście człuchowskiemu płaci właśnie szlachta kaszubska). Choć tu kolejne pytanie czy owa szlachta to nie po prostu szlachta z Ziemi Bytowskiej,lub rodem z niej.

Wszystkie te nazwy używane są bardzo dowolnie i niejednolicie, co wynikało z faktu, że autorzy lustracji mieli różne zwyczaje, czasem robili badania terenowe, a czasem zza biurka przepisywali tylko tekst poprzedniej lustracji...

I tak jak autor np. w 1615 nazwał sobie kilka wsi wydzielonych w osobną dzierżawę "kaszubskimi", to nazwa ta mogła w dokumentach funkcjonować do 1664 roku, choć zielonego pojęcia o tym nie mieli ich mieszkańcy.

Żeby było weselej, owe Kaszuby, czyli Ziemia Bytowska, przez dwadzieścia lat (1637-1657) wchodziły w skład województwa pomorskiego.

Generalnie te informacje tylko podkreślają, że w wieku XVII nazwa Kaszuby wędruje na wschód z Księstwa Pomorskiego do Prus Królewskich. O częstotliwości jej występowania na podstawie lustracji trudno coś powiedzieć. Tu by najlepiej trzeba było prześledzić księgi sądowe, bo tam są najżywsze "oddźwięki" różnych zmian społecznych.