Strona główna forum Historia Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? |
Poprzedni wątek | Następny wątek |
Nadawca | Wątek |
---|---|
Stojgniew |
wysłane dnia:
22.6.2011 23:12
|
Nie mogę oderwać się od tej strony! Zarejestrowany: 19.5.2011 z: Antiquissima Polonia, Mazovia Wiadomości: 306 |
Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Te wszystkie źródła wyraźnie więc dowodzą, że już od połowy XV wieku Pomorze, także Wschodnie, utożsamiano czasami z Kaszubami, a Kaszuby także z Prusami. Nazwa ta w Prusach korzeniami musiała więc sięgać jeszcze czasów krzyżackich. Choć w początkowym okresie XII-XV wieku występuję często nazwa "Polacy" "Pomorzanie".
Nazwą Kaszuby jak widać, w kronice pelpińskiej, konsekwentnie obejmowano cale woj. pomorskie, chyba także jego wschodnią część skoro do Kaszyb zaliczono także Bolszewo czy Przodkowo. Być może nawet całe Prusy Królewskie skoro mowa jest o szlachcicach "Prusakach lub z Kaszub". Nie bardzo tylko rozumiem dlaczego miał przekraczać granicę Kaszub na wschodzie i południu skoro wszystkie wspomniane miejscowości do dzis leżą na Kaszubach lub w bliskiej proweniencji, a Chojnice i Człuchów wyraźnie od Kaszub odróżniano. Chyba, że w kronice pelpińskiej Kaszuby = Prusy ogólnie. Lorentz wspominał o znaczeniu tej nazwy w potocznym rozumieniu niemieckiego mieszczaństwa. Podobny wydzięk ma zapis u Johanna Lindau. Jednak w kronice pelpińskiej czy zapisach dotyczących wspomnianego już Bernarda czy też szlachcica Milewskiego, nazwa ta ma inny charakter geo-polityczny lub też etniczny. Reasumując mamy: XIII-XIV wiek - pierwsze wzmianki o Kaszubach (bulle papieskie, kronika wielkopolskiej) - odnoszą się przede wszystkim do dzielnicy na Pomorzu Zachodnim. Nazwa ta rozszerza się z władztwem pomorskim na Połabie. Pojawia się pojedyczna wzmianka o Kaszubach w Rywaldzie, najewniej gości z Pomorza bowiem na pierwszym miejscu dokument wymienia Polaków - nazwę będącą wówczas w powszechnym użyciu odnośnie miejscowej ludności aż po Lębork. W dokumentach papieskich nazwa stosowana jest niekonsekwentnie. XV-XVI wiek - Kaszuby utożsamiane są głównie z Pomorzem Zachodnim jak u Długosza, czy w lustracji z 1564 roku (która odróznia powiaty mirachowski i człuchowski od Kaszub), w tym także z ziemią lęborsko-bytowską jak wskazuje przyklad Pomorzanina Bernarda i szlachcica Milewskiego, obydwu z Lęborka. Pojawia sie pierwsza wzmianka o "Kaszubach i Gburach" w Prusach Zachodnich (Johann Lindau). XVI-XVII wiek - Kaszuby pojawiają się jako termin używany zamiennie względem Prus lub też woj. pomorskiego jak i w ogóle Pomorza - "z Kaszub lub z Prus" albo "na Pomorzu lub Kaszubach" - jak w metryce koronnej z pocżatku XVI wieku, wizytacji z 1599 (która jednak odróżnia ziemię gdańską), w życiorysie pastora ewangelickiego z XVII wieku, czy w kronice pelpinskiej i w zapisach z lustracji 1664 roku. Na mapach Kaszuby umieszcza się niekonsekwentnie ale zawsze przynajmniej w części na Pomorzu Zachodnim. Jednocześnie nazwa w swym początkowym znaczeniu trwa w pamięci (jak w opisie Kantzowa czy na mapie d'Abbeville Nicolas, 1654 Hertzogthumb Pommern). W niektórych zaś wzmiankach Kaszuby odróżnia sie od czluchowskiego i chojnickiego (jak w lustracjach z 1624 i 1664). XVIII wiek - ustabilizowanie się i zakorzenienie terminu Kaszuby na obszarze dawnego woj. pomorskiego lub w ogole w całych Prusach Zachodnich (atlasy historyczne). Trwa jednak pamięć dawnego znaczenia tej nazwy tak jak u Kantzowa (wzmianka Pfenniga), lub też Kaszuby utożsamiane są z Pomorzem Zachodnim wliczając Lębork i Bytów (jak w opisie w Versuch in der Geschichte des Herzogthums Meklenburg, Samuel Buchholtz, opisach Hakena czy Bernoulliego). Samuel Bucholtz wymienia Pomerelię i Kaszuby - w nawiasie Lębork i Bytów - oraz Wenden (Słupsk/Sławno) jako dobra nabyte przez margrabiow brandenburskich w XIV wieku. XIX wiek - ostateczne upowszechnienie terminu Kaszuby w Prusach Zachodnich. Być może istotnie nazwa ta pojawiała się w Prusach Zachodnich przez wzgląd na bardzo powszechne utożsamianie Kaszub z Pomorzem, zwłaszcza z Pomorzem Zachodnim, przy jednoczesnej pamięci o historycznej jedności wschodniego Pomorza Zachodniego (Słupsk, Lebork Bytów) i Pomorza Gdańskiego w domenie Mszczuja II a następnie w państwie krzyżackim, ktorej odleglym śladem bylo lenno lęborsko-bytowskie. Tym sposobem doszło z dość dobrze udokumentowanego uogólnienia tego pojęcia: Kaszuby => Pomorze Zachodnie ...do dalszej jego ewolucji: => Pomorze Zachodnie + część Pomorza Zachodniego (Słupsk, oraz późniejsze "kaszubskie" lenna Polaki - Lębork i Bytów) i Pomorze Gdańskie pod panowaniem krzyżackim => całe Pomorze w tym też Prusy Królewskie z lennami pomorskimi i woj. pomorskim. |
Poprzedni wątek | Następny wątek |