Forum
Losowe zdjęcie
Studzienice - o świcie_04
Pomerania
Wygląd strony

(2 skórki)
Strona główna forum
   Historia
     Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?

Poprzedni wątek | Następny wątek
Nadawca Wątek
Stojgniew
wysłane dnia: 6.7.2011 14:21
Nie mogę oderwać się od tej strony!
Zarejestrowany: 19.5.2011
z: Antiquissima Polonia, Mazovia
Wiadomości: 306
Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?
Mój wziąłem z Gerharda Renna (strona 5b): http://www.studienstelleog.de/download/HG1.pdf Sądzę, że za Heitort jako częscią Pomorza Zachodniego graniczącą z Nową Marchią przemawia m.in. późniejszy przekaz Pfenniga. Ciekawe jest co profesor pisze dalej:

, den Kaschubennamen an den letzten Slawenresten haften, die ungefähr östlich der Linie Rowe-Wobesde-Stolp-Kolziglow saßen. Dort erwähnt sie Kantzow als „Wenden und Cassuben“, was natürlich die uns vom Herzogstitel her wohlbekannte Aynonymprägnante Bezeichnung der westpommerschen Slawen Überhaupt ist. Noch besser drucken sich Stolper Archivalien (Mitteilungen S. 162) aus: wendischer oder cassubischer Kreis, die Cassuben oder Wenden.


Jest to o tyle ciekawa informacja, że bezpośrednio potwierdza wagę i wpływ tytulatury książęcej na Pomorzu Zachodnim na równanie i stosowanie zamiennie terminów "Kaszubi" i "Wendowie". Z innych ciekawych informacji na temat Kaszub i Kaszubow, Renn wspomina:


1. Die Annales Capituli Posnaniensis (auch Annales maioris Polonie genannt) erwähnen bei der Schilderung der Kämpfe um Driesen im Jahre 1272 „quosadam Kasszubitas, qui serviebant ducis Boleslai“ (von Polen).


2. In der Handfeste des Dorfes Riewalde (im ehem. Kreise Preuß. Stargard) vom Jahre 1341 heißt es (in Übersetzung von 1792)340: „Imgleichen haben sie die Jurisdiction über die Gäste, als Preußen, Polen, Kaschuben und andere Leute, so fremder Sprache, und dem Kulmischen Rechte nicht unterworfen sind, ihren Brüdern vorbehalten“.


3. Johann von Czarnikau berichtet in seiner Chronik zum Jahre 1383 von Verwüstungszügen des Generalstarosten Domarat „cum Pomoranis, Casszubitis et Saxonibus“ in der Gegend von Nakel. Schon vorher spricht er einmal von „Saxones, Bohemi et Caszubitae“.

4. Im Schadensbuch des Deutschordens findet sich eine Aufstellung, die in die Zeit um 1435 gehört: „Diese nachgeschrieben schadin sein geschehn von den Polen in dem Schlochauer gebiet in einem uffgenomen frede und ouch von den Kasschubin“. In einem Schreiben vom 5. Januar 1464 berichtet der Rat zu Kolberg dem Rat der Stadt Lübeck, daß Dinnies von der Osten „mit eyner groten samelinge menygerleye volkes, alse mit Prützen, Pomeren, Cassuben, Wenden, Markeschen unnd mit Bemen vor unse Stadt gekomen“ ist.


5 Dlugosz berichtet in seiner Historia Polonica zum Jahre 1466 (Opera omnia XIV S.469): „Interceptium et tunc fuit castrum regium Drahim sub Joanne Marczinowski per unum ex Stolpensibus ...“. Die Leipziger Ausgabe vom Jahre 1711 hat hinter dem Namen Marczinowski den Zusatz „Cassubita“, der Aufschluß über die Bevölkerungszugehörigkeit diese Kommandanten von Draheim gibt.


Te wczesne wzmianki są dość mało precyzyjne i jak widać, często wymieniają Kaszubów w całym ciągu nazw etnicznych obok Prusakow, Pomorzan, Polaków czy Wendów. Jak widać znaczenie owych etnimów musiało być dość płynne. Odróżniano jak widać Kaszubów od Pomorzan, Wendów i Prusaków wymieniając ich osobno ale innym razem stosowano te wyrażenia zamiennie, o czym poniżej.


Renn jest zdania, że to właśnie książeca tytulatura utrwalona w dokumentach miejskich i jezyku prawnym upowszechniła przymiotnik "kaszubski" jako okreslenie dla całej ludności pomorskiej i synonim wyrażenia "wendyjski": Ich glaube also, daß von den Deutschen auch schon im 14./15. Jh. der Kaschubenname als ethnische Bezeichnung in derselben Bedeutung wie der Wendenname gebraucht worden ist. Wenn in dem Schreiben des Kolberger Rates „Cassuben“ und „Wenden“ nebeneinander vorkommen, hier also zwei Namen für ein und dasselbe stehen, so erklärt sich das wohl aus dem Gebrauch und der Stellung im Herzogstitel („ ... der Cassuben und Wenden“). Zaznacza jednak, że pierwotnie nazwy te nie musiały wcale być synonimami i Kantzow rozróżniał ich znaczenie, pisząc: „Und es sind noch heutigen Tages die Wendische Oerter daselbst von den Cassubischen unterschieden / wie denn auch die Wendische Sprach etwas anders fällt / als die Cassubische.“... Generalnie jednak większość źródeł utożsamia Wendów i Kaszubów i poszerza zasięg tych ostatnich az po Bytów i Lębork. Zdaniem Renna to rozciągnięcie nazwy "Kaszuby" na całe Pomorze Zachodnie nalezy datować na XIV/XV wiek podając źródło które wymienia duchowego z Lęborka raz jako Prutenusa a innym razem Kaszubitę.


Zdaniem Renna nie da sę precyzyjnie okreslić kiedy tę nazwę rozciągnięto na Pomerelię. Można by pokusić sie o tezę, że dokonało sie to w tym samym czasie - gdyż zapis u Johanna Lindau z połowy XV wieku wymienia "Kaszubów" sprzedających bydło i owce dla Gdańska pod Lęborkiem. Jednak już wspomniany wyżej przykład "Prutenusa" wskazuje, że nawet jeśli tak było, to nazwa "Kaszubów" nie była w tak powszechnym uzyciu co na Pomorzu Zachodnim. Potwierdzałoby to także dość niekonsekwentne stosowanie tej nazwy w Pomerelii przez lustracje i inne źródła aż do XVII wieku włącznie. W każdym razie upowszechnienie się terminu "Kaszubi" na całą ludność "wendyjską" na Pomorzu musiało przypaść na czasy państwa zakonnego. Już w XV wiecznych źródłach niemieckich miejskich czy koscielnych wyrazy Wenden, Kaschuben, wzorem tytulatury książećen, a nawet i Pomoranen (jak ukazuje wyżej przykład Kołobrzegu) stosowano obok siebie. Więc choć początkowo zapewne odróżniano tymi mianami ludność poszczególnych dzielnic pomorskich - Ks. Kaszubskiego i Pomorskiego (Stolp Pomorania), wkrótce w powszechnym użyciu słowa te staly się synonimami tak, że w XVII-XVIII wieku uzywano ich już zamiennie. Na podobnej zasadzie nazwę "Kaszubów" rozciągnięto na Prusaków mieszkańcow Pomerelii o czym świadczy przykład Bernardusa Scultetusa de
Lowenborch Prutenusa z 1475 roku.


P.S.

Nazwa ta musiała jednak upowszechnić się w Prusach Zachodnich po wojnie trzynastoletniej skoro jeszcze do polowy XV wieku aż po Lębork uzywano w dokumentach krzyżackich na miejscową ludność najczęściej terminu "polska".
Poprzedni wątek | Następny wątek

Temat: Nadawca Data
   Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 16.6.2011 16:40
     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? kaszeba 16.6.2011 19:48
       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 17.6.2011 0:11
     Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" sgeppert 16.6.2011 20:54
       Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" CzDark 16.6.2011 23:33
       Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 17.6.2011 16:11
         Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" kaszeba 18.6.2011 9:07
           Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 18.6.2011 12:49
             Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" CzDark 19.6.2011 8:01
               Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 19.6.2011 11:30
               Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Michal 19.6.2011 11:40
                 Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 19.6.2011 12:05
                   Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Jupcew 20.6.2011 9:52
                     Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 20.6.2011 12:50
                       Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Michal 21.6.2011 9:17
                         Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 21.6.2011 9:42
                           Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" kaszeba 22.6.2011 10:00
                             Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 22.6.2011 11:14
                             Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 22.6.2011 13:13
                               Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Michal 22.6.2011 15:07
                                 Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 22.6.2011 16:16
                                   Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" kaszeba 22.6.2011 21:52
                                     Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 22.6.2011 22:32
                                       Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" kaszeba 22.6.2011 23:03
                                         Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 22.6.2011 23:12
                                           Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 23.6.2011 9:06
                                             Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Michal 23.6.2011 15:06
                                               Re: "Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim?" Stojgniew 23.6.2011 21:51
     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 25.6.2011 0:11
       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? kaszeba 5.7.2011 20:20
         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 5.7.2011 23:33
           Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 6.7.2011 11:09
             Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 6.7.2011 13:50
             » Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 6.7.2011 14:21
                 Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 6.7.2011 20:31
                   Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 11.7.2011 20:33
                     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 24.7.2011 21:12
                       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 26.7.2011 18:24
                         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 26.7.2011 20:09
                           Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 27.7.2011 0:03
                             Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? kaszeba 31.7.2011 22:16
                               Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 1.8.2011 10:40
                                 Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? pienczke 2.8.2011 10:29
                                   Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 15:09
                                     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 16:00
                                       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 2.8.2011 19:06
                                         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 20:29
                                           Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 2.8.2011 21:12
                                             Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 21:19
                                               Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 2.8.2011 21:35
                                                 Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 21:46
                                                   Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? jozef 2.8.2011 21:51
                                                   Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 2.8.2011 22:18
                                                     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 22:26
                                                       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 2.8.2011 22:30
                                                         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 22:47
                                                           Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 2.8.2011 23:10
                                                             Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 23:32
                                                               Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 3.8.2011 15:09
                                                                 Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 3.8.2011 15:21
                                                                   Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 3.8.2011 17:32
                                                                     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Jark 10.8.2011 19:19
                                                                       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 10.8.2011 19:28
                                                                         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Jark 10.8.2011 19:41
                                                                           Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 10.8.2011 19:50
                                                                             Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Tites 10.8.2011 23:12
                                                 Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 2.8.2011 22:12
                                     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? pienczke 3.8.2011 9:34
                                       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 3.8.2011 10:25
                                         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? pienczke 11.9.2011 23:22
     Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? CzDark 11.8.2011 2:38
       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? kaszeba 11.8.2011 7:22
         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 11.8.2011 10:47
           Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 11.8.2011 16:07
             Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Jark 12.8.2011 8:22
               Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 12.8.2011 11:00
                 Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 12.8.2011 18:56
       Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? pienczke 11.9.2011 23:32
         Re: Jak historycznie uzasadniona jest nazwa „Kaszuby" na Pomorzu Gdańskim? Stojgniew 12.9.2011 0:59

 
Wyróżnienia
Medal Stolema 2005   Open Directory Cool Site   Skra Ormuzdowa 2002