To raczej mapa "TOŻSAMOŚCI" lokalnych, nazwanych później "kaszubskimi". Sam Lorentz wielokrotnie uwypuklał fakt, że Kaszubi charakteryzowali się pewną endogamią, silnym przywiązaniem do lokalnej społeczności i nie tworzyli zwartego etnosu. Sam Ceynowa w "Skarbie" aż trzykrotnie podkreślił, że termin "kaszubski" traktowany był przez zachodniopruskich autochtonów jako przezwisko.


Na temat świadomości kaszubskiej warto przeczytać właśnie "Skarb". Polecam także, a może przede wszystkim: "Mitteilungen des Vereins fur Kaschubische volkskunde", zwłaszcza rozdzial o kaszubskich etnicznych nazwach własnych autorstwa Lorentza. Warto też zerknąc do pierwszych publikacji z gazet warszawskich i poznańskich o Kaszybach z polowy XIX wieku. Tu tylko garść faktów:


- W świadomości Polaków XIX sieku, nawet wykształconych, Kaszuby miały niesprecyzowany ksztalt. Jeszcze w XIX wieku obejmuje się nim obszar powiatów: słupskiego, lęborskiego, bytowskiego oraz puckiego kartuzkiego i częsciowo kościerzyńskiego. W świadomości polskich chłopów z głównych dzielnic Kaszubi i Kaszuby zwyczajnie nie istnialy.


- W świadomości Kaszubów, i to wykształconych jak Ceynowa, termin ten obejmował głównie północne części dzisiejszych Kaszub. Ceynowa w ogóle nie wiedział o istnieniu Gochow i Krebanów, a Greb-Kaszebów (Polochów jak sam napisał) widział już w Strzepczu, Mirachowie i Sianowie. Fejn Kaszubi, mówiący czystą pomorszczyzną tożsami są dla niego mniej więcej z dzisiejszą Norda.




Niektóre zresztą z określeń Ceynowy są urubionymi przez niego przezwiskami. Tak w 50 lat później, Lorentz napotykał czasami na wzmianki o Fejn-Kaszebach ale zawsze odsyłany był do Ceynowy jako źródła. Na niektóre nazwy wzmiankowane przez Ceynowę np. Droboloków, w ogóle sie nie natnął i nikt tez o nich nie słyszał. Natomiast na Gochach zanotował wypowiedzi typo "Jo jem richitich Goch".