Forum
Losowe zdjęcie
Mirachowo - stara cegielnia
Pomerania
Wygląd strony

(2 skórki)
Strona główna forum
   Język
     Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej

Poprzedni wątek | Następny wątek
Nadawca Wątek
Mestwin
wysłane dnia: 20.11.2011 18:18
Współtworzę ten serwis
Zarejestrowany: 17.11.2011
z:
Wiadomości: 77
Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii
Może nie odkryję Ameryki gdy powiem, że język choć nie zawsze to na ogół podąża tą samą drogą ewolucji co pula genów populacji. Stąd też bardziej odległe sobie po względem genetycznym populacje częściej mówią różnymi dialektami lub językami. Kluczem do tego różnicowania jest IZOLACJA. Niekoniecznei absolutna i idealna. Może być tylko relatywna ale izolacja zawsze jest konieczna do tego by dwie populacje oddaliły się od siebie pod względem mowy,kultury i genomu. To jest podstawowym wymogiem tego procesu. Im dłuższa i pełniejsza ta izolacja tym większe różnice. Można to przyrównać do takiej mini-specjacji gatunkowej.

Populacja Słowian we wczesnym średniowieczu była jeszcze relatywnie homogeniczna językowa zdaniem profesor Popowskiej-Taborskiej. Z tymi strefami przejściowymi nie musi być tak, że powstawały one wtórnie. To naturalne, że jeśli mamy dwie rozdzielne, nie sąsiadujące ze sobą nawzajem i pozostające we względnej izolacji populacje, przykładowo A i B, a pomiędzy nimi populację C, która pośredniczy w kontaktach to będzie ona ulegała różnicowaniu o wiele wolniej. Naturalnie pewne językowe wynalazki, lub geny lub kulturowe innowacje mogą wtórnie zawędrować do niej z populacji A i B ale nie niweluje to samego początkowego statusu tej populacji jako "pośrednika" o charakterze przejściowym. Trzeba więc ostrożnie bardzo podchodzić do takich kwestii bez żadnego determinizmu.

To jest podstawowy często spotykany problem także w genetyce i antropologii fizycznej. Jeśli populacja C jest pod względem określonych cech pośrednia mędzy A i B, to zawsze jest tendencja by określić ją jako "mieszaną", powstałą ze "zmieszania" się dwoch "czystych" populacji. Oczywiście taka możliwość też musi być brana po uwagę zależnie od przypadku ale nie można z góry wykluczac tego, że "mieszane" populacje zawsze były "mieszane", a mówiąc bardziej precyzjnie nie "mieszane" tylko "pośrednie" gdyż nie zdążyły ulec takiemu różnicowaniu się jak populacje sąsiednie. Nie można zbyt szybko wyciągać pochopnych wniosków i z góry przesądzać w takich sytuacjach.

Problem przejściowości Krajny opisał historyk, Karol Górski w jakimś artykule z lat 50. Ale on pisał bardziej o populacjach z okolicy Wielenia, Tuczna i znad Drawy. Może coś podobnego opisano w artykule o przejściowości Nowej Marchii? Mniejsza o to. Skoro tak się składa, że jestem szczęśliwym posiadaczem kilku odcinków Zachodniopruskiego Kwestionariusza Gwarowego z Zapisków Towarzystwa Naukowego w Toruniu przytoczę inny ustęp tym razem na temat Krajny. Kazimierz Nitsch, polonista i dialektolog, profesor filologii, zdziwił się, że Kociewie zachowało typowo pomorskie formy młół płóła, mimo, że ze wszystkich dialektów zachodnioporuskich po lewej stronie Wisły jest kaszubszczyźnie najbardziej odległe. Dla odmiany Krajna i Bory, które bardziej zbliżają się do Kaszub form tych nie posiadały. Kazimierz Nitsch zbudował w tym punkcie trzy hipotezy

"Albo południowi nadnoteccy Pomorzanie mieli mowę zawsze bliższą wielkopolskiej niż kaszubskiej."

"albo cała ludnosć przyszła później z Wielkopolski nie wchłaniając nic z pierwotnego osiedlenia"

"albo pomorskie resztki spolszczyły się zupełnie."

Hipotezy te streszczają się do wariantów przejściowość od początku, przejściowość wtórna powstała w wyniku zmieszania, znaczna wymiana ludzi lub/oraz języka. Te trzy hipotezy wyczerpują chyba podstawowe możliwości tłumaczenia "przejściowości" jakiegoś obszaru pod względem jezyka. Nitsch eliminuje hipotezę ostatnią podając za przykład formy młół i płóła które skoro zachowały się na Kociewiu po "przeworcie językowym" to nie mogły raczej zatrzeć sie w Krajnie która mając dużo więcej wspólnego zarówno z Wielkopolską jak i Kaszubami ulec mogła co najwyżej "powolnemu odkaszubieniu",i w ten sposób dochodzi do wniosku, że "przodkowie dzisiejszych Krajniakow nie byli językowo Kaszubami". W ten sposób trakutuje on populację Krajny za pierwotna i lokalną i wspomina niespotykaną różnorodność Krajny. Ostatecznie genetyka wiele mogłaby powiedzieć o pierwotnym osadnictwie pogranicza. To genetyka bada pokrewieństwo bezpośrednio.
Poprzedni wątek | Następny wątek

Temat: Nadawca Data
   Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 30.10.2011 22:38
     Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Stojgniew 30.10.2011 22:57
       Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 30.10.2011 23:01
         Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Stojgniew 30.10.2011 23:07
           Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 30.10.2011 23:11
             Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Stojgniew 30.10.2011 23:14
               Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 31.10.2011 18:01
                 Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Stojgniew 31.10.2011 19:53
                   Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 31.10.2011 23:56
                     Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Stojgniew 1.11.2011 0:27
                       Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 1.11.2011 0:50
                         Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Stojgniew 1.11.2011 0:56
                           Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Stojgniew 1.11.2011 12:19
                           Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 1.11.2011 21:31
                             Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 2.11.2011 17:12
                               Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Jark 2.11.2011 19:32
                               Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 2.11.2011 20:48
               Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 2.11.2011 21:37
                 Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Jark 2.11.2011 21:57
                   Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 2.11.2011 23:08
                     Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 3.11.2011 14:57
                       Prof. Labuda o genezie mowy kociewskiej CzDark 3.11.2011 19:54
                         Re: Prof. Labuda o genezie mowy kociewskiej Michal 4.11.2011 13:21
                       Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 4.11.2011 15:54
                         Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 6.11.2011 3:01
                         Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 6.11.2011 12:07
                           Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 7.11.2011 17:55
                             Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 10.11.2011 14:10
                               Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 16.11.2011 23:31
                                 Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 17.11.2011 10:08
                                   Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 17.11.2011 12:19
                                     Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 17.11.2011 22:56
                                       Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 18.11.2011 6:29
                                         Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 18.11.2011 16:59
                                           Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej CzDark 18.11.2011 21:49
                                             Re: Prof. Piskorski o genezie mowy kociewskiej Michal 19.11.2011 15:16
                                               Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii CzDark 20.11.2011 8:07
                                               » Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Mestwin 20.11.2011 18:18
                                                   Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Michal 20.11.2011 19:24
                                                     Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii CzDark 20.11.2011 20:56
                                                       Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Michal 21.11.2011 1:09
                                                       Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Mestwin 21.11.2011 1:09
                                                         Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii CzDark 23.11.2011 17:40
                                                           Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Mestwin 23.11.2011 18:33
                                                             Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Mestwin 23.11.2011 19:08
                                                             Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Michal 23.11.2011 22:37
                                                               Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii Mestwin 23.11.2011 23:52
                                                                 Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny Mestwin 24.11.2011 0:30
                                                                   Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny Wilku 25.11.2011 1:53
                                                                     Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny Mestwin 25.11.2011 4:57
                                                                       Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny Wilku 25.11.2011 13:17
                                                                         Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny Mestwin 25.11.2011 14:03
                                                                         Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny CzDark 25.3.2012 13:00
                                                                       Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny CzDark 25.3.2012 13:07
                                                                         Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny Michal 26.3.2012 17:16
                                                                           Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny CzDark 28.3.2012 3:05
                                                                             Re: Granice zjawisk pomorskich, a granice języka pomorskie, a granice Kaszubszczyzny Michal 28.3.2012 20:24
                                                               Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii CzDark 25.3.2012 4:21
                                                               Re: Prof. Piskorski o gwarach Nowej Marchii CzDark 25.3.2012 4:38

 
Wyróżnienia
Medal Stolema 2005   Open Directory Cool Site   Skra Ormuzdowa 2002