Zupełnie przypadkowo trafiłem dziś na ciekawy pruski fragment w "Dziejach Ziemi Mirachowskiej od XII do XVIII wieku" autorstwa Marka Dzięcielskiego.
Otóż, autor opisując sytuację środkowych i północnych Kaszub po zakończeniu wojny trzynastoletniej (1454-1466) wspomina o silnie rozwiniętym pomorskim (czy jak wówczas by powiedziano pruskim partykularyzmie:

... Termin "ziemie pruskie"(Terrarum Prussiae) nie jest tu przypadkowy. Używała go bowiem kancelaria królewska i obywatele prowincji pruskiej. Siebie samych nie nazywali też Polakami, lecz "Prusakami". Partykularyzm mieszkańców Prus Królewskich górował nad czynnikiem etnicznym. [...] Prusacy mieli w pierwszym rzędzie świadomość przynależności do dzielnicy pruskiej jako małej ojczyzny, a dopiero potem do większej wspólnoty, którą była Polska. ... (str. 130)

Może dyskutując o pruskich cechach warto spojrzeć na nie w trochę dłuższej, niż XIX-wieczna, perspektywie czasowej? W końcu Kaszubi, Kociewiacy i Borowiacy są spadkobiercami i w jakimś stopniu potomkami tamtych Prusaków.