>Germanizacja ta na Pomorzu Zachodnim postepowała już od >średniowiecza w sposób zywiołowy i mozna powiedzieć >naturalny natomiast od XIX wieku proces ten zaczęły >dodatkowo wspierać urzędowo władze niemieckie.

Tu masz racje. Ale trzeba pamietac, ze gdy Polacy w prusach walczyli o prawo do nauki religii w jezyku polskim, to chodzilo im tylko o prawo do nauki religii katlickiej. Polskie Kolo nie portestowalo, gdy w latach 70-tych zniesiono superintendenta mazurskiego, tak samo jak nie protestowalo gdy w 1863 roku skasowano specjalna ustawa polskie nabozenstwa w kosciele reformowanym w Lesznie. Wychodzili z zalozenia, ze "im gorzej jednym" tym lepiej drugim.

>sami polskojęzyczni ewangelicy np. na Mazurach tak jak już >napisałem sami aspirowali do kultury i narodowości >niemieckiej.

Niekoniecznie. Oni byli bardzo przywiazani do dynastii Hohenzollernow i tyle. I nie mieli jak w Wielkopolsce polskiego ziemianswa, ktore by za nich prowadzilo walke o ich jezyk. Tak samo jak, nie mieli go od polowy XVIII wieku ewangeliccy Kaszubi i dopiero wtedy nastapil wzmozony proces ich germanizacji.

Moze wiec, nie tyle dzialalnosci Polakow w Prusach prowadzila do germanizacji polskich ewangelikow, ile jej nie przeszkadzala choc mogla.

A tak czy inaczej najskuteczniej zgermanizowala Mazurow, Wielkopolan, Warmiakow, Slowincow i czesc Slazakow - Polska Ludowa. Pod tym i wieloma innymi wzgledami byla niezrownana :)

Co do Slaska Cieszynskiego, to zlosliwi cieszyniacy mowili, ze Polak to ewangelik, a rzymianin (tak sie tam mowi na katolikow) to austryjak :)

Pozdrawiam
Kazik