Mòżesz, Leszkù, dodac mòje miono do karna drëchów ny ùdbë. Jô jem Grzegorz Jarosław Schramke. Jem swiądny tegò, że zrëchtowac taczi krój pisënkù to to nie je tak ajnfach ë dérëje to wiele czasu, tak cos zrëchtowac. Dejade bãdã zdrzôł cerplëwie .

A co do kaszëbsczégò. Twój Tatk miôł rëcht. Drãgò je zrozmiec Kaszëbów, òsoblëwie nych nordowich. Nôlżi jidze sã Pòlôchòwi dogadac z tima z Pôłnia Kaszub (niechtërny jãzëkòwé procesë tam nie zaszłë, temù kòl Brusów je np. „pluta” a nie „plëta”; pòza tim, Pôłnié je jãzëkòwò barżi spòlonizowóné jak rëszta naji Tatczëznë). A naju w jinternece rozmiejesz dosc dobrze dlôte, że:
1. Môsz przed sobą le tekst, a nie żëwą gôdkã. Jem zycher, że jakbë jesma gôdalë ze sobą, bës miôł wiãkszi jiwer ze zrozmieniém naju. Ale to doch nie je nick dzywnégò. Jeżlë wezmiema jãzëk Serbò-Łëżëczanów, Czechów, czë Słowôków, to pisóny wiele lżi nama bãdze zrozmiec, jak gôdóny.
2. Dosc tëli mómë terô zapòżiczeniów z pòlaszëznë.
3. Pòlonizacëjô téż na naju tu w Jinternece piszącëch mia swój (ë wcyg mô) cësk ë chòc móma swiąda tegò ë biôtkùjema sã z tim, nie je to tak lëtkò zdrzucëc to z se. Dlôte ë w słowa, bùdowanié zdaniów a frazeòlogijô wkrôdô sã tej sej (?) w nają gôdkã pòlaszëzna.

Co do tich wszëtczich mërków przë lëtrach. Mają swòją rolã taką, jak wiãkszosc diakriticznëch mërków jinszich jãzëków – są zapisënkã òsoblëwich zwãków (fònemów). Le jeden z kaszëbsczich mërków je ju mòżno ùznac za historiczny, rëszta je òdzdrzadnieniém ùżiwónëch w naji gôdce zwãków. Nym historicznym mërkã je „ë”, zajistniałé z dôwnégò krótczégò „u”, „i”, „y”. Dzysô „ë” = „e” (mòże chtos, chto mùzyczny słëch, sã ze mna nie zgòdzy). Dlô pòrównaniô dopòwiém, że pòlaszëzna mô swòje „ó” ë „u” (kaszëbiza ju wnet téż), jaczé dzysô są jednym zwãkã, le pòchòdzenié jich jinszé, a téż ë dôwniészi wësłów.
Czë to je òdpòwiésc na Twòje pëtanié, czë jes chcôł téż miec wëwidnioné jak nôleżi czëtac ne rozmajité kaszëbsczé lëtrë?