"Ojciec mój był Piotr Wybicki, sądowy ziemski mirachowski, a matka Konstancja z Lniskich, córka Lniskiego, sędziego ziemskiego mirachowskiego, dziedzica dóbr Brodnica pod Gdańskiem" - tak przedstawiał rodziców w swoich pamiętnikach (insurekcyjny kościuszkowski) generał Józef Wybicki, najbardziej chyba znany jako autor napisanej w 1797 r. "Pieśni Legionów we Włoszech", która w 1926 r. została uznana za polski hymn narodowy.

Józef Wybicki - polski patriota, działacz polityczny, rzecznik reform, także społeczno-ekonomicznych - we wspomnieniach pisze o (prawdopodobnych czy wymyślonych przez siebie) korzeniach swojej rodziny ze strony ojca: "Familia nasza osiadła i ciągle mieszkała w województwie pomorskim czy na Pomorzu; bo za Zygmunta Augusta, gdy niegdyś pan Wyben z Danii jako wojskowy wszedł był w służbę polską, za dzieła swe wojenne i indygenat, i dobra na Pomorzu za daną sobie zaletę od Firleja, wojewody pomorskiego, przez dyplomat uzyskał" (R. Ostrowska, I. Trojanowska, "Bedeker kaszubski", Gdańsk 1978).

W cytowanych wyżej pamiętnikach "Życie moje" Wybicki zaczyna od początku: "Roku 1747 dnia 29 września urodziłem się we wsi dziedzicznej nazwanej Bendomin w województwie pomorskim, 5 mil od Gdańska leżącej". Dziś zatem przypada rocznica jego urodzin.
Od półwiecza w dworku, w którym się urodził, jest muzeum. W roku 1962 utworzono tam bowiem Muzeum Wybickiego, które 16 lat później przemianowano na Muzeum Hymnu Narodowego. Muzeum Hymnu, które nie tylko gromadzi i prezentuje zbiory, ale i prowadzi szeroką działalność edukacyjną i popularyzatorską, ma piękną stronę internetową.
Napisanie Mazurka Dąbrowskiego to tylko jedna z wielu zasług Józefa Wybickiego. Jego życie było bardzo bogate, obfitowało w ważne wydarzenia, w których nie tylko uczestniczył, ale i je współtworzył. Już jako 17-letni palestrant sądu grodzkiego w Skarszewach uczestniczy w tzw. elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego, w 3 lata później, czyli w 1767 r., zostaje posłem na sejm (potem nazwany Sejmem Repninowskim) z powiatu mirachowskiego, i podczas jego obrad 20-latek "sam jeden zaprotestował przeciw ograniczaniu swobód sejmowych i obywatelskich przez posła carskiego Repnina, porwaniu i uprowadzeniu przez jego agentów" (T. Bolduan, Nowy bedeker kaszubski, Gdańsk 1997) senatorów i biskupów Sołtyka i Załuskiego oraz hetmana Rzewuskiego i jego syna Seweryna.
Konsekwencją wybranej drogi jest przystąpienie do konfederacji barskiej. Po I rozbiorze Polski Wybicki na 3 lata wraca do Będomina, żeni się, zaczyna unowocześniać gospodarstwo, melioruje grunty, zakłada papiernię... Ale po śmierci żony, a potem matki przenosi się do Wielkopolski, już nigdy nie wróci na Pomorze, chociaż rodzinny majątek sprzedaje dopiero w 1781 r.
W Manieczkach, majątku w poznańskiem wprowadza reformy gospodarcze. Zostaje podwojewodą poznańskim, działa w komisji kodyfikacji praw, pisze "Listy patriotyczne do ekskanclerza Zamoyskiego", jest członkiem Komisji Edukacji Narodowej. Po 1780 znowu skupia się na gospodarstwie, pisze patriotyczne wiersze i sztuki sceniczne. Bierze udział w pracach Sejmu Czteroletniego.
Po II rozbiorze wznawia swoją aktywność polityczną, jest członkiem władz insurekcji kościuszkowskiej, Rady Naczelnej Narodowej. Na emigracji w Paryżu nadal działa, przyczynia się do powstania Legionów Polskich we Włoszech, dla których w 1797 pisze pieśń.
W Księstwie Warszawskim jest członkiem Komisji Rządzącej, senatorem, wojewodą poznańskim; w Królestwie Kongresowym prezesem Sądu Najwyższego (w l.1817-1820), rezygnuje jednak z tej funkcji, która "w okrojonym, podległym i sztucznym tworze państwowym nie odpowiada jego naturze" (BK). Pisze i gospodaruje w Manieczkach, w których umiera w r. 1822. Od 1923 r. jego prochy znajdują się w kościele Na Skałce w Poznaniu.

O Józefie Wybickim pamiętają przede wszystkim Pomorzanie i mieszkańcy Wielkopolski, w której spędził większą część życia. Za Wikipedią wymieniam miejsca i obiekty (głównie szkoły), które noszą jego imię:
Kaszubski Uniwersytet Ludowy im. Józefa Wybickiego w Szymbarku, XXV Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego w Warszawie, VII Liceum Ogólnokształcące im. gen. Józefa Wybickiego w Gdańsku, I Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego w Kościerzynie, Liceum Ogólnokształcące im. gen. Józefa Wybickiego w Śremie, Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych im. Józefa Wybickiego w Ratajach k. Chodzieży, Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Józefa Wybickiego w Gdyni, Zespół Szkół Rolniczych im. gen. Józefa Wybickiego w Grabonogu, Zespół Szkół nr 5 w Szczecinie, Gimnazjum nr 1 im. Józefa Wybickiego w Lęborku, Gimnazjum nr 56 im. Józefa Wybickiego w Poznaniu, Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Niechanowie, Gimnazjum im. Józefa Wybickiego w Zespole Szkół w Parkowie, Gimnazjum im. Józefa Wybickiego w Zespole Szkół nr 2 w Kołobrzegu, Szkoła Podstawowa im. Józefa Wybickiego w Zespole Szkół w Parkowie, Szkoła Podstawowa nr 61 im. Józefa Wybickiego w Gdańsku, Szkoła Podstawowa nr 2 im. Józefa Wybickiego w Głuchołazach, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Józefa Wybickiego w Rumi, Szkoła Podstawowa nr 9 im. Józefa Wybickiego w Wejherowie, Szkoła Podstawowa im. Józefa Wybickiego w Jastarni, Szkoła Podstawowa im. Józefa Wybickiego w Owińskach, Szkoła Podstawowa im. Józefa Wybickiego w Czerwonaku, Szkoła Podstawowa im. Józefa Wybickiego w Witnicy (woj. lubuskie), Biblioteka Publiczna im. Józefa Wybickiego w Sopocie, Park im. Józefa Wybickiego w Nowym Dworze Mazowieckim, Apteka im. Józefa Wybickiego w Gdańsku. W całej Polsce znajdują się także ulice Wybickiego.


Inscenizacja walk napoleońskich w Będominie