Zwracam się z uprzejmą prośbą do znawców XIX-wiecznego Tczewa. Przygotowuję artykuł o badaniach archeologicznych Gotfryda Ossowskiego na Kociewiu. Badał on również na terenie Tczewa wiosną 1878 r. . Jego opis brzmi następująco: "... w Nowym Mieście 1000 kroków od dworca między Elisabeth Strasse a prywatną uliczką kolejową Rangirbahnhof. Leży (to stanowisko) na dwóch działkach - posiadłości p. Jankowskiego (w 1881 r. zakład ogrodniczy p. Haase) i posiadłości p. Stubego". Chodzi o usytuowanie tego na współczesnym planie Tczewa.
Dziękuję z góry
Tadeusz Grabarczyk

http://www.mbp.tczew.pl/digitalizacja/plan/plan_1904.jpg


Nowe miast w prawym górnym rogu. Elizabeth Strasse pod napisem "Stadt". Bez tej prywatnej uliczki dokładnego miejsca nie da się ustalić. Podejrzewam że musi nią być "Wilcza", następna nieoznaczona na planie.

Jeśli Pan Profesor tego jeszcze nie zrobił, to można by to pytanie zadać TAKŻE na http://dawnytczew.pl/forum/

Cytat:

Raniger-Bahnhof jest prostopadłą uliczką do Elisabeth Strasse, leżącą za równoległą do niej (tj. również prostopadłą do Elisabeth Strasse) Eisenbahn Strasse.

Mógłbym to miejsce mniej więcej Panu wskazać w naturze, bo wyjaśnić to trudno. Wedle mojego rozeznania są to tereny kolejowe w okolicy obecnego dworca PKP w Tczewie, sąsiadujące z dzielnicą, która oficjalnie nazywa się "Zatorze", zaś nieoficjalnie "Kozenfyrtel". Ta starosłowiańska ;) nazwa da się prosto objaśnić: "Kosen+viertel" = pieścić+ kwartał, czyli miej więcej: "Dopieszczony/Wymuskany zakątek/Dzielnica". Nie wiem jaki sens miała ta nazwa u progu XX w., ale dziś miałaby wybitnie ironiczny.

Poza tym jest dość prosto, bo dzisiejsze:
ul. Elżbiety = Elisabethstr.
ul. Kolejowa = Eisenbahnstr.

Pozdrawiam
T.

Bardzo dziękuję za pomoc, Panie Tomku

Tylko dopowiadając, to tradycja osiedlowa, co najmniej od czasów wojennych niesie, że owe "Kozenfyrtel" ma rodowód jak najbardziej słowiański i wzięło się od określenia "dzielnica kóz".

Nie wiem kiedy to sformułowanie się pojawiło, ale na pewno było znane (tak jak i owe kozie wyjaśnienie) już w okresie przedwojennym.

A mój ojciec zawsze wspomina, że tradycja ta była wręcz namacalna jeszcze w latach pięćdziesiątych, gdy tamtędy codziennie przechodził do szkoły, bo beczenie rzeczonych kóz niosło się prawie z każdej obórki.

Z kociewskim pozdrowieniem

Michał

I pomyśleć, Panie Michale, że te kozy pasły się na takim pięknym cmentarzysku kultury pomorskiej. Ponieważ Gotfryd Ossowski nie wydobył wszystkich grobów. Serdecznie pozdrawiam