A ze sklerozą Józwë to bëlo tak…

Józwa bél ju baro stôri chlop. Miôl kòl dzewiãdzesąt lat. W tim wiekù lëdzóm przëtrôfiają sã różny chòroscë. Józwa czël sã baro dobrze, blós miôl wiôlgã sklerozã. Dërch zabiwôl dze co pòlożël, co jôdl na pôlnié, a czasã jak sã zwie. Lëdze gôdalë, że nen Józwa Bialk nawetk zabôczi ùmrzéc - co bë nie bëlo tak zle, bò wszëtcë we Wsë gò lubilë.
Jednégò dnia pòszedl òn ze swòją bialką do spòwiedzë. Baro dlugò mù wara to spòwiôdanié, bò czësto zabël cëż mô gadac. W kùńcu ksądz sã zgòrzël ë zacząl z Józwë wëcygac wszëtczé grzéchë. Pitôl sã czë òn robil „to a tamto”, a Bialk gôdôl blós „jo” abò „nié”. Minãlo pitnôscë minut a Józwa bél pò spòwiedzë. Sôdl so kòl swòji bialczi w lawie ë gôdô:
– Bialkò, cëż cë ksądz mô zadóné za pokùtã? Rzecze mie, bò jô móm czësto zabëté.
– Miã òn dôl trzë razë Zdrowas Mario a jesz sétmë Òjcze Nasz.
– Ala bidze jo, të to miala nagrzeszoné! Ale jak të to dostala, to jô mùszã miec to samò.
– Cëż të chlopie, jes të glëpasy! To doch ni mòże tak bëc.
– Jak nié? Jak më sétmëdzesat lat ze sobą żëjemë, to më doch mùszimë taczé samé grzéchë miec.
Bialka nó to nick nie rzekla. Pòmëszla blós, że to mùszi bëc prôwda, bò cëż taczi stôri ópa mòże miec wicy nagrzeszoné jak òna.

A przez to gôdanié z bialką Józwa i tak zabël cëż miôl òdprawic za pòkùtã…

----------------
zdrzë: www.zymk.net, www.belok.kaszubia.com

A z pògrzébã Józwë to bëlo tak…

Ùmarl Józwa. Miôl prawie sto lat, wiãc lëdze we wsë rzeklë, że na niegò to bél ju czas. Jegò bialka, chtërnô baro gò kòchala, chcala wëprawic mù baro piãkny pògrzéb. Zamówila fejn zark, òplacëla ksãdza ë òrganistã. Przëszëkòwala wiôlgą stipã z nôlepszim jedzenim na jaczé jã bëlo stac ë samòrobnym sznapsã, chtërny robil swiãti pamiãcë niebòszczik, a nie zdążël wëpic. Òsmë chlopów mialo niesc zark na smãtôrz. Jesz przed windzenim z dodomù ti lóntrusë kask so z tegò stipòwégò sznapsë wëpilë, a jak szlë to zark sã jima trzãsl we wszëtczé stronë. Czedë òni tak szlë na nen smãtôrz, jeden z nëch chlopów sã pòtkl ò kam ë ùpôdl, a za nim jini. Zark zlecôl na zemiã, wiekò sã òtemklo ë Józwa wëpôdl na drogã. Bialczenô jak to ùzdrzala baro sã ùrzasla ë z tegò ùrzasë zawrzeszczala:
– Marija Józef jo, òpasëjta doch chlopi, bò wa gò jesz zabijeta!
Lëdze zaczalë sã smiôc, a wiésczé pludrë dludżi czas rozpòwiôdalë, że taczégò szpòrtównégò pògrzébë jesz nigdë we wsë nie bëlo. Bialczenô kôzala wsadzëc chlopa nazôd w zark ë pòlożëc gò na wóz. Dali to ju jakòsz szlo. Doszlë na smãtôrz, ksądz òdprawil to co trzéba bëlo, wsadzëlë zark w kùla a jak bëlo ju pò wszëtczim lëdze szlë na stipã. Le blós Bialczenô òstala stojącô nad kùlą a wzérala czë ji chlopòwi sã fejn leżi. Jesz sztócëk pòsta, slédnią lzã spùszcza na zark ë szla w swòjé żëcé.

A Józwa lëżąc w zarkù mëszlôl so: „Diôchlë, le żebë ti lëdze jak bdą pic mój sznaps, nie zabëlë wëpic mòjégò zdrowiô…”

----------------
zdrzë: www.zymk.net, www.belok.kaszubia.com

Niechtërny lëdze nie są nick za pòstãpã. Wszëtkò co je nowé te le kritikùją, szkalëją, bòją sã tegò a niechcą znac. Tak bëlo na prziklôd z baną. Mieszkeńcë jedny wsë, bez chtërną mia przëjeżdżac bana tak długò protestowalë, jaż w kùńcu ti co ną bansztrëkã bùdowalë, òminãlë ją szeroczim łukã. Ó co szlo tim rozbleką niechcącym żelôznégò wòza? Bòjelë sã, że jëjich kùrë przestóną jaje niesc! Tak wiãc bana bez ną wies nie jeżdza, lëdze mùszelë nekac dwa kilométrë do sąsedny wsë, bë stamtądka cuchã do miasta dojachac, a kùrë ë tak przestalë sã niesc bò zamówioné kùrónë nie dojechalë.
Wiôldżim pòstãpã dlô lëdzkòscë bëlo téż kino. Wiele lëdzy ni mòglo ùwierzëc, że ne pòstacëje, jeżdżącé auta ë banë, pliwajacé pò mòrzach bôtë ë lôtôjącé pò niebie fligrë, są blós òbrôzkama wëswietlónyma na biôli pòdrzëcnicë.
Krótkò pò wòjnie do jedny wsë przëjachalo kino. W pierszëch régach pòsadzoné òstalë na stólkach nôstarszé bialczi, bë mòglë bëlno wszëtkò widzec. Zgôsl wid a na biôli plôchce naczãlë pòkazëwac sã rëchòmé òbrôzczi – jaczis czlowiek szedl sztrasą, jakôs bialka macha rãkama, jaczés dzeckò lizalo loda. Ne matórnë co bëlë w pierszim rzãdze, widząc to, sedzelë òdzëwialé czësto sztël, baro mòckò ùrzaslé, a jesz wikszégò stracha dostalë jak pòkôzónô òsta sztrasa ë wiôldżé auto flot ną nëkającé. Auto robilo sã corôz wikszé jaż w kùńcu wëdôwa sã, że chce wëjachac z ekranë na sedzącëch na zalë lëdzy. Wtim jednô z ómków nie wëtrzima, zerwa sã ze stólka ë z wiôldżim krzikã: – Lëdze ùcékôjta, nen diôbel chce nas rozjachac! – naczãla flot wiornąc. Za ną szlë chùrmã jinszé babë. Pòwstôl wiôldżi jamer, kwik a trzôsk. Stólczi bëlë pòlamióné, ekran zerwóny, rutë w òknach pòbitë a dostalo sã téż òperatorowi negò kina.
Jak wiesc niese do ti wsë kino ju wicy nie przëjacha. Dopiérzë jak nastôl czas telewizóra, tej lëdze sã do niegò jakòs przënãcëlë. Chòc pòwiôdają, że niejeden szëkôl nëch malińczich krôsniãtów, co tam bënë mielë sedzec.

----------------
zdrzë: www.zymk.net, www.belok.kaszubia.com