informuję uprzejmie, że w świeżo wydanym "Festschrifcie" poświęconym prof. Karolowi Modzelewskiemu znalazł się najnowszy artykuł prof. Gerarda Labudy o genezie Kaszubów
tg

Mając świadomość, że może być trudno wszystkim zainteresowanym dotrzeć do wymienionego artykułu, postaram się go w przyszłym tygodniu streścić. W tym tygodniu niestety będę poza zasięgiem internetu.
tg

"Skąd przybyli Kaszubi na Pomorze w okresie słowiańskich wędrówek ludów (VI-VII w.)" taki tytuł nosi najnowszy artykuł Gerarda Labudy zamieszczony w "Europa barbarica, Europa christiana. Studia mediaevalia Carolo Modzelewski dedicata", Warszawa 2008 (2009).
Profesor przypomina, że Kaszuby w znaczeniu etniczno-językowym należy odnieść do ludności posługującej się narzeczem (językiem) w obrębie całego Pomorza od dolnej Odry po dolną Wisłę. Wyznaje, że rodowodu Kaszub (Kaszubów) należy szukać w obrębie szeroko pojętej praojczyzny Słowian. Tutaj wyraźnie zwraca sie w stronę koncepcji autochtonistycznej. Powołuje się na przeede wszystkim ustalenia językoznawców oraz na przeprowadzoną własną analizę źródeł pisanych; Ptolemeusza, Prokopa z Cezarei i Geografa Bawarskiego. Źródła te dość jasno precyzują, że od zachodu sąsiadami Kaszubów byli zawsze Weltowie-Wieletowie (Wieleci). Tak było w początkach naszej ery, jeszcze po wschodniej stronie Wisły i podobna sytuacja była na przełomie VI/VII w. kiedy Kaszubi rozprzestrzeniają się między dolną Wisłą i dolną Odrą mając za sąsiadów od Zachodu Obodrytów i Wieletów. Skąd ruszyli Kaszubi w kierunku zachodnim? Według opinii profesora Labudy, który opiera się na ustaleniach językoznawczych, ich matecznikiem było pogranicze mazowiecko-pruskie.

Trochę rozumiem szanownych forumowiczów, że po prezentacji streszczenia artykułu prof. G. Labudy zaległa cisza. Odpowiem na nie w ten sposób. Gdyby mnie zapytano, co o tym sądzę, to jedyne na co mogę się zdobyć, to odpowiedzieć, że tezy artykułu wymykają się jakimkolwiek ocenom. A tak na marginesie, nie cieszycie się, że jesteście z pogranicza mazowiecko-pruskiego?
pozdrawiam
tgrabar

Kto z domorosłych specjalistów od Kaszub miałby czuć się na siłach do polemizowania z uznanym mediewistą z tytułem naukowym? Większość z nas jest biernymi odbiorcami tego, co przedstawią naukowcy, bez kompetencji do równorzędnej dyskusji. Do tego dochodzi jeszcze obawa przed szarganiem autorytetów, które wyniosły kaszubszczyznę ze sklepu z pamiątkami, na uniwersyteckie katedry.

Słyszałem, że nie wszystkie tezy prof. Labudy zyskują uznanie. Kto jednak podzieli je na wartościowe (powiedzmy, lokujące matecznik Kaszubów w okolicy Szczecinka i Białogardu) i fantastyczne (np. prusko-mazowiecką)?

----------------
Stanisław Geppert

No więc jest z tym problem. Winien to przede wszystkim ocenić zawodowy historyk. Mnie to z daleka pachnie daleko posuniętą fantazją. Niestety, zwyczajowo jest tak, że nie opiniuje się artykułów, które są publikowane w "księgach ku czci...". Potraktować więc artykuł ów należy jako jeszcze jeden głos w całej palecie różnych kombinacji związanych z osadnictwem słowiańskim na Pomorzu. I tyle.
tgrabar

Profesor Gerard Labuda nie napisał niczego, czego nie napisałby w swoich wcześniejszych pracach. Rozmawiałem z nim dość szeroko na ten temat dwa lata temu (część tej rozmowy została opublikowana w "Tygodniku Powszechnym" http://tinyurl.com/yh3qs6b , reszta leży na dysku w postaci nagrania i czeka na lepsze czasy).

Nie zgadzam się z częścią interpretacji Profesora dot. wczesnośredniowiecznego Pomorza, w tym:
1.) interpolowania Kociewia i Kociewiaków z wieku XIX w wiek XIII i wcześniej; co za tym idzie, wszelkie stwierdzenia typu "Księstwo Kociewskie" traktuję tak jak pisarstwo J.R.R. Tolkiena - pełne uroku, ale nie mające nic wspólnego z historią;

2.) nie wyjaśnimy genezy Kaszubów stojąc na gruncie autochtonicznej teorii pochodzenia Słowian, trzeba sięgnąć na Kaukaz i do Azji Centralnej.

Pozdrawiam
TŻP

Pragnę także zwrócić uwagę, że profesor Labuda jest zwolnennikiem tezy, że wczesnośredniowieczni mieszkańcy Kociewia przybyli na te tereny z mazowiecko-kujawskiej ziemi chełmińskiej. Zakrojone na szeroką skalę badania archeologiczne ziemi chełmińskiej już dawno obaliły ten mit. To nie Kujawianie czy Mazowszanie zasiedlili Kociewie z tej ziemi ale to Pomorzanie z Pomorza Wschodniego zasiedlili po VI wieku pustki osadnicze i dotarli aż do ziemi lubawskiej. Także obecnie są naukowcy , którzy bardzo krytycznie odnoszą się do starszych tez jakoby Bory Tucholskie były zasiedlone przez Kujawian. Teorie nie poparte faktami ( materiałem dowodowym) są puste, choćby powtarzane od dziesiątków lat . Zainteresowanych odsyłam do pięciu tomów "Studiów nad osadnictwem ziemi chełmińskiej".
Także zainteresowanym polecam ciekawy topic na historycy.org, dotyczący wczesnośredniowiecznego Pomorza
http://www.historycy.org/index.php?showtopic=54029