Kiedy Franciszek Sędzicki napisał wiersz "Jestem Kaszubą, Polska matką moją"? Czy jest on też autorem muzyki do niego?

Takie patriotyczne wiersze powstały spod pióra F.Sędzickiego przede wszystkim w latach 1909-1910, kiedy współpracował z "Gryfem". Były to właściwie "świeckie piosenki ludowe", jak pisze o nich A. Bukowski albo tzw. frantówki. Wiersze te zostały wydane także na rok przed Jego śmiercią w 1956, jako "Z kaszubskiej niwy". Nie potrafię odpowiedzieć, czy był także autorem melodii. pozdrawiam t.grabar

Dziękuję za tę informację, nie sądziłem, że ten wiersz tak długo czekał na wydanie. Przydałaby się jeszcze informacja o melodii. Przygotowuję opracowanko o współczesnej muzyce kaszubskiej i w ramach "rysu historycznego" wyróżniłem trzy fazy: naturalnej muzyki ludowej (w pierwotnym użyciu, notowanej przez etnografów), muzyki folklorystycznej (pisanej na bazie tej pierwszej przez konkretnych autorów, często pod kątem inscenizacji) i muzyki "inteligenckiej" (tworzonej jako autorskie utwory, nie będące prostym przetworzeniem motywów ludowych, zwykle z podbudową ideową).

Rzecz idzie o prekursorstwo nurtu "inteligenckiego" którego głównym przedstawicielem jest z pewnością jan Trepczyk. Jednak za pierwszy utwór tego nurtu uważałem dotąd... "Hymn Kaszubski" F. Nowowiejskiego do słów "Marsza Kaszubskiego" H. Derdowskiego. Być może jednak pieśni Sędzickiego są wcześniejsze.

Tak czy inaczej wychodzi na to, że pierwsze kaszubskie pieśni "nie-ludowe" były programowo propolskie. Zapewne nie dla wszystkich działaczy kaszubskich jest to miła konstatacja, no ale prawda, jak wiemy, jest naga - nigdzie jednak nie napisano, że musi być piękna.

Dobrze się stało, że na łamach Zasobów przypominamy postać Franciszka Sędzickiego (11.03.1882 – 19.o4.1957), skromnego człowieka, który nade wszystko umiłował swe rodzinne strony, a do naszej literatury wniósł patriotyczny wątek umiłowania Kaszub i Polski.

Urodził się on w Rotembarku na Ziemi Kościerskiej , na jej pograniczu z Zaborami i Kociewiem.
On i jego literatura pozostawała w cieniu wielkości Aleksandra Majkowskiego . Stąd nigdy nie był na piedestale zasłużonych Kaszubów, nie był nagradzany, a jedyną nagrodą jaką otrzymał pod koniec swego życia to nagroda Miasta Gdańska. A przede wszystkim jest nią wdzięczność Czytelników, tych co znają jego poezję, i z niej czerpią energie do miłowania rodzinnych stron i Ojczyzny.

Rok 2003 Redakcja Naji Gochë ogłosiła Rokiem Sędzickiego. W słowie od redaktora inaugurującym cykl artykułów i publikacji napisałem wówczas;

„...Jego działalności i pisarstwu przyświecało powiedzenie: Kocham Kaszuby i ich lud, ale kocham też w równej mierze Polskę”

Pierwszą publikacją z tego cyklu, jaką opublikowaliśmy było opracowanie ks. Władysława Szulista z Lipusza pt. „Z życia i twórczość Franciszka Sędzickiego (Naji Goche nr1/2003) , które załączam.

W kolejnych numerach publikowaliśmy słowo wstępne śp. Leona Ropla do wydanego w 1955 roku przez LSW zbioru twórczości poety zatytułowanego „Franciszek Sędzicki” – Jestem Kaszubą” (Naji Goche nr 2 i 3/2003 r.)

Jest to spora publikacja stąd nie zamieszczę jej na naszych stronach, ale gdy ktoś z Was będzie zainteresowany, to ją prześlę na skrzynkę emailową. Publikowaliśmy też wiele Jego pięknych poetycko wierszy a przy tym jak bardzo głęboko patriotycznych. Emanuje z nich ten patriotyzm, którego brak dziś „młodym narodowo gniewnych Kaszubom ” obrażonych nie wiadomo dlaczego na swą Matkę – Polskę.

Życzę miłej lektury i radzę co po niektórym sięgnąć po tą poezję, aby wejść w jej klimat i poczuć się wolnym w wolnej Polsce, w serdecznym domu wszystkich Polaków.

Zbigniew Thal – Talewski / Goch
“Naji Goche”

www.naszegochy.org

----------------
„Nigde do zgube
Nie przyńdą Kaszube
Marsz, marsz za wrodziem!
Me trzymome z Bodziem..."
(H. Derdowski – Hymn
Kaszubski)
Pisownia m.in. za "Muzyka Kasz...

Drogi Zbigniewie,
Dziękuję za przypomnienie biografii Sędzickiego, w tym jego związków z Majkowskim. Jednak o tym i o innych sprawach można przeczytać na Zasobach od dawna:
http://www.naszekaszuby.pl/modules/artykuly/article.php?articleid=72
Ja będę jednak wdzięczny za odpowiedź na moje pytanie - czy Sędzicki jest również autorem melodii do wiersza "Jestem Kaszubą".

Dziękuję za powyższą wiadomość.
Co do Twego pytania ślad prowadzący do pełnej odpowiedzi jest być może w tym fragmencie Słowa wstępnego Leona Ropla - opublikowanym przy książce "Franciszek Sędzicki - Jestem Kaszubą" LSW 1955 r. , ktory również publikowałem w "Naji Goche nr. 2/2003 otóż on:


"...W Kościerzynie też w 1911 r. nakładem własnym wydaje Sędzicki swoje „Dumki z kaszubskich pól”. Jest to bezpretensjonalny, odznaczający się ogromną prostotą wybór wierszy, pisanych częściowo po kaszubsku. Zawierał on taki ładunek patriotyzmu, że wnet go skonfiskowano i zakazano wywozić do Polski.
Niemiecki cenzor Otto Rauch w taki sposób uzasadniał swoją decyzję konfiskaty: „Są to elegie bohaterskie, pieśni patriotyczne i miłosne, w narzeczu kaszubskim, wyrażające najgłębszy żal Polaka-Kaszuby z powodu utraty Kaszub, najpiękniejszej ziemi polskiej, ale też w rzewnych słowach wypowiadające nadzieje wybawienia i wyzwolenia z rąk niemieckiej niewoli... Dumki te mówią: „Jestem Kaszubą i Kaszubą zostanę” i jakkolwiek ta gorąco ukochana ziemia jęczy jeszcze w niewoli i jej niwy ociekają łzami... Kaszuby nie są stracone. Wisła, przepływająca przez tę polską ziemię, marzy o tym, w jaki sposób uratować Kaszubów od miodowej przynęty germańskiej... Dopóki jeszcze płynie krew polska w żyłach Kaszubów... istnieje też i mocna nadzieja ostatecznego wyzwolenia. Nadszedł czas, abyśmy ze snu powstali...”
Rzeczywiście, zamieszczony w tym zbiorze wiersz Sędzickiego: „Jestem Kaszubą” miał niezwykle przejrzystą tendencję.
Jestem Kaszubą! Polska matką moją!
Kocham ją całym mym sercem i duszą!
Póki Kaszubi czczą ojczyznę swoją,
darmo się wrodzy o jej zgubę kuszą;
jednak i Kaszub kochać nie przestanę:
bom Kaszubą rodem, Kaszubą zostanę!
Sporo w „Dumkach” Sędzickiego wierszy okolicznościowych: i do niewiast kaszubskich, i do młodzieży, i pieśni o umiłowanej ziemi kaszubskiej. Choć forma ich pozostawiała czasem wiele do życzenia, a liryki nie są ani zbyt oryginalne, ani zbyt piękne, to jednak niektóre z nich, zwłaszcza wiersze patriotyczne, przedstawiają po dziś dzień bezsprzeczną wartość.

Jeżeli bowiem po latach prawie pięćdziesięciu jeden z miłośników folkloru muzycznego,


Władysław Kirstein, odnalazł w terenie i zapisał melodie do wierszy ,,Jestem Kaszubą”,

to znaczy, że cenzor niemiecki miał powód do obaw, iż wiersz ten rzeczywiście „rozsadzi skorupy serc i wyrośnie pięknym kwieciem”. Sędzicki wykazał dalekowzroczność nie lada pisząc, że ręce mamy związane i wróg

„w grób chcôł włożëc plemię Gryfa,
le më nié po testamence!
Jesz mu pokażemë fifa...”

A więc kompozytorem melodii był bezprzecznie w 1961 roku,
był Wladyslaw Kirstein.
Nie mam tu przy sobie w Słupsku(jest on w drugiej cześći mej biblioteki w Borowym Młynie ) Śpiewnika Władysława , ale będę tam niedługo i sprawdzę, czy jest tam opublikowana ta pieśń i kto ja sygnuje...

Pozdrawiam
Zbigniew Thal - Talewski/ Goch - Got
www. naszegochy.org

----------------
„Nigde do zgube
Nie przyńdą Kaszube
Marsz, marsz za wrodziem!
Me trzymome z Bodziem..."
(H. Derdowski – Hymn
Kaszubski)
Pisownia m.in. za "Muzyka Kasz...

Cytat:
Pewnie się czepiam, ale dla mnie te dwa stwierdzenia są sprzeczne. Albo Kirstein melodię napisał samodzielnie, albo ją odnalazł w terenie - i wtedy pytanie o kompozytora pozostaje nadal bez odpowiedzi.