Na naszym forum często podejmowane są dyskusje na temat działalności ZK-P, którym towarzyszy smutek z powodu poczucia, że brakuje na nasze różne działania szerszego odzewu. Nie ulega wątpliwości, że Zrzeszenie (jakie by nie było) ma największy wpływ w dziedzinie pracy kulturowej na Pomorzu, podobnie ma też spory (niewykorzystany) potencjał oddziaływania na kształt polityki gospodarczej w naszym regionie. Skoro ogólna ocena sytuacji - tj. stanu spraw Zrzeszenia- nie jest pozytywna, powinniśmy razem zastanowić się , jak to zmienić. Odnośnie wątków kulturalnych, pozwalam sobie zacytować Antonio Gramsciego, mając nadzieję, ze ten tekst może w jakiś sposób zainicjować dyskusję. Co prawda odnosi się on do polityki rządowej, ale śmiało można go odnieść również do ZK-P, nie zapominając o tym, ze podobno mamy premiera Kaszubę. Wspomnę jeszcze o kulturze ludowej, kultura ludowa to nie kultura folkloru wiejskiego, top kultura przyswojona przez najszersze masy społeczeństwa - tzw. lud. Kulturą ludową może być również piosenka disco polo, tzw. folklor rzadko jest przyjmowany przez "lud" za swój. Kto wątpi - niechże zobaczy z jaką ochotą "lud" odwiedza muzea etnograficzne, posyła dzieci na nauczanie kaszubskiego, czyta książki wydane przez Instytut Kaszubski etc. , etc.

Zrzeszenie dysponuje olbrzymią strukturą organizacyjną, choć działa ona w mojej opinii źle - a obserwuje to od wewnątrz jako członek KS "Pomoranii" i sekretarz jednego z oddziałów - struktury tej nie powinno się ignorować, ale wykorzystać. Z jednej strony gdyby nie działalność Zrzeszenia nie mielibyśmy w Toruniu lektoratu ję. kaszubskiego, z drugiej kto wie - może nie istniałaby konieczność jego tworzenia dla młodych osób z Pomorza. sami niestety niewiele zdziałamy będąc grupą idealistów Donkiszotów w swoich lokalnych środowiskach.

Potrzebne są w Zrzeszeniu reformy, unowocześnienie, zmiana pewnych formuł, przede wszystkim zaś demokratyzacja, swobodna debata, jasne określenie celów, dążeń (ideologia), rozliczania realizacji programów wyborczych (vide Pomerania , styczeń 2008) oraz program. Tekst poniższy jest tekstem o polityce kulturalnej, nie ignorujmy jednak także gospodarki. Największa organizacja pozarządowa w Polsce, musi wypowiadać się o wszystkim, w każdej dziedzinie dotyczącej Pomorza od edukacji w szkołach wyższych po pomorskie stocznie, tak jak stanowi statut. Jeśli nie potrafi, trzeba to zmienić albo zlikwidować albo też zmienić nazwę.

"Każdy rząd ma określoną politykę kulturalną i może jej ze swego punktu widzenia bronić dowodząc, że podniósł poziom kultury narodowej. Wszystko zależy od tego, jaka jest miara tego poziomu. Dany rząd może dbać o kulturę wysoką i tłumić kulturę ludową, a jeszcze: w ramach kultury wysokiej preferować część obejmująca technologię i nauki przyrodnicze, dając im do dyspozycji większe niż kiedykolwiek sumy pieniędzy itp. Kryterium oceny może być tylko następujące: system władzy jest ograniczający czy ekspansywny? i także to kryterium powinno być sprecyzowane: czy dany rząd ograniczający pod pewnymi względami jest ekspansywny pod innymi? System władzy jest ekspansywny, kiedy ułatwia i popiera rozwój od dołu ku górze, kiedy podnosi poziom kultury narodowo - ludowej i tym samym daje możliwość selekcji "szczytów intelektualnych" z szerszego obszaru. Pustynia z grupą palm wysokich nie przestaje być pustynią; a nawet cechą pustyni jest to, że obejmuje małe oazy z grupami wysokich palm"


Antonio Gramasci , fragm. "Polityka kulturalna) (w:) Filozofia współczesna, t. 1 , 1983 s. 96
tłum. Sław Krzemień - Ojak