Tylko przypadek sprawił, że Tora ze Skarszew nie podzieliła losu innych zabytków z pomorskich synagog. Przypadek i upór dwóch osób - Macieja Mostowego, miejscowego kolekcjonera, założyciela lokalnego muzeum i Edwarda Zimmermanna, badacza dziejów Skarszew, autora wielu książek i historii Pomorza Gdańskiego.

- Ratując pamiątki ze Skarszew regularnie odwiedzamy złomiarzy, gromadzących na pozór niepotrzebne żelastwo - mówi Edward Zimmermann. - W czwartek wieczorem jeden ze "szperaczy" pokazał nam trzy, zapisane płachty. Znalazł je na nielegalnym wysypisku przy ul. Gdańskiej. Leżały wiele lat pod materacem, na sprężynach łóżka. Złomiarz myślał , że to jakieś rękopisy joannickie. Od razu poznałem, że to tekst pisany na skórze cielęcej lub jagnięcej w alfabecie hebrajskim. Pojawiła się iskierka nadziei - a może to Tora?

Tuż przed północą odebrałam telefon o znalezisku. W piątek rano poprosiłam o pomoc Mieczysława Abramowicza, pisarza,rzecznika gdańskiej gminy żydowskiej.
- Z doświadczenia wiem, że zwoje Tory były szczególnie chronione i rzadko "uciekały" spod oka rabina - stwierdził Mieczysław Abramowicz. - Mogły to być raczej fragmenty starych ksiąg, wyniesionych w czasie wojny ze skarszewskiej bożnicy. Proszę o przesłanie zdjęć, przekażę je do konsultacji rabinowi Icchakowi Rapaportowi z Wrocławia, by zdążył obejrzeć je przed szabatem.
::: Reklama :::

Sensacyjna informacja dochodzi po godzinie. _ To jest Tora! - mówi z przejęciem w głosie Abramowicz i wysyła do redakcji ekspertyzę, sporządzoną przez rabina Rapaporta: "Większość tekstu jest nieczytelna, ale od tego co można przeczytać widzę, że:zdjęcie nr 17 ma kawałek z piątej księgi Mojżesza (Dewarim) rozdział 21, tz. paraszat Ki Tece;zdjęcie nr 18 ma kawałek z czwartej księgi Mojżesza (Bamidbar) rozdział 14, tz. paraszat Szlach;zdjęcie nr 19 ma kawałek z piątej księgi Mojżesza (Dewarim) rozdział 10, tz. paraszat Eikew."

Nie wiadomo, jaki jest wiek zwojów. Badacze nie wykluczają, że już w XVI wieku w Skarszewach istniała samodzielna gmina żydowska, która miała własną synagogę, mykwę, cmentarz nad Wietcisą. Po tym, jak w 1772 r. władze pruskie zmusiły Żydów, by przenieśli się do miasta,powstała w 1790 roku nowa synagoga w Skarszewach. Niewykluczone jednak, że Tora jest o wiele starsza - zwyczajem było i jest do tej pory uroczyste przekazywanie świętych ksiąg przez inne gminy żydowskie.

Edward Zimmermann tłumaczy, dlaczego znalezisko jest tak ważne: - Poza kolekcją judaików z Wielkiej Synagogi w Gdańsku, którą wywieziono do Nowego Jorku przed wojną, nie zachowały się zabytki z innych synagog na terenie Pomorza Gdańskiego. Przed czterema laty, także w Skarszewach na strychu starego domu znaleźliśmy bębenek, w którym membranę zrobiono z niewielkiego fragmentu Tory. Wówczas była to sensacja, która odbiła się szerokim echem w kraju u na świecie. Tym razem natrafiliśmy na trzy duże płachty ze zwoju Pięcioksięgu.

A Maciej Mostowy dodaje: - Bębenek znalazł już swoje miejsce w utworzonej przed dwoma laty dzięki staraniom władz Skarszew miejscowej placówce muzealnej. Teraz obok niego zawisnąć powinna Tora. Będzie to świadectwo wielokulturowej tradycji mojego miasta.
Jednak plany te stoją w sprzeczności z religią i tradycją judaizmu. Tora, czyli Pięcioksiąg (pięć pierwszych ksiąg Biblii) została po przecięciu na części i położeniu na sprężynach łóżka sprofanowana.

- Dla nas Tora to coś świętego - wyjaśnia rabin Icchak Rapaport. - Zgodnie z naszą religią trzeba spróbować odzyskać ten sprofanowany zwój Tory lub to, co z niego pozostało i pochować ją jak człowieka. Rozmowy na ten temat ze znalazcami musi przeprowadzić przewodniczący gminy żydowskiej.
Dorota Abramowicz - POLSKA Dziennik Bałtycki


http://gdansk.naszemiasto.pl/wydarzenia/847122.html

----------------
Zdrzë: Peccunia non olet (Piniądz nie smierdzy)