Cytat:

Dobrze, że napisałeś "katolicyzmu polskiego", bo choć to do pewnego stopnia kwadratura koła (katolicki = powszechny; polski = partykularny) nie powinniśmy zapominać, że do czasów Reformacji największym germanizatorem na terenach "starokaszubskich" (Pomorze Zachodine) był właśnie Kościół katolicki, katolickie klasztory i katolickie "wykształciuchy" z Rzeszy piszące po niemiecku i łacinie.

Bismarckowi powinniśmy wspólnym polsko-kaszubskim sumptem pomnik wystawić (może to być pomnik głupoty), bo gdyby nie jego atak na Zentrumpartei i Kościół katolicki, ten ostatni nigdy nie przypomniałby sobie o "odwiecznym" związku z poniżonym polskim i kaszubskim ludkiem.

Nie będę pisał o sprawach powszechnie znanych, jak postawy papieży wobec kolejnych polskich powstań antyzaborczych itp., ale wystarczy przyjrzeć się jak zmieniało się nastawienie kolejnych biskupów chełmińskich do tzw. polskiej agitacji w ciągu XIX w., żeby zrozumieć, iż Kościół dostrzegł stosunkowo późno, że albo wesprze lud polski, a wtedy lud wesprze Kościół, albo państwo pruskie zupełnie go zmarginalizuje.

Dla Kaszuby Kościół i wiara były rzeczą świętą, stąd nie było to dobre posunięcie taktyczne ze strony Bismarcka. Nie zapominajmy, że to Prusy przyniosły wolność osobistą i inne zdobycze nowoczesności kaszubskim chłopom, którzy w okresie I Rzeczypospolitej byli po prostu częścią ruchomego inwentarza w starościńskim folwarku lub majątku szlacheckim. Gdyby Bismarck był trochę mniej pryncypialnie nastawiony, to stworzyły system stypendialny dla zdolnej "polskojęzycznej" młodzieży pruskiej z Prus Zachodnich, Ordynariat Polowy z posługą Słowa Bożego w języku polskim itd. Po 30 latach nie byłoby już "Polaków" i "Kaszubów" tylko polsko- i kaszubskojęzyczni Prusacy, polskojęzyczni biskupi na rządowych pensjach głosiliby z ambon słowa św. Pawła z Listu do Rzymian, że wszelka władza, która jest nad nami od Boga pochodzi... Następne pokolenie polskojęzycznych Prusaków doszłoby być może do przekonania, że język polski jest tylko pewnym elementem folkloru i...

Chwała Bismarckowi za to, że zrobił to co zrobił.

T.

Państwo kaszubskie istniało nie tylko teoretycznie. Przewrotnie zapytam: czy Mieszko I (vel Dagome) miał świadomość, że jest prekursorem, założycielem i twórcą Państwa Polskiego?

----------------
----------------------------------------------------------------
- Panie Marszałku, a jaki program tej partii?
- Najprostszy z możliwych. Bić kurwy i złodziei, mości hrabio.

(Józef Piłsudski do hr. Skarżyńskiego)