Panowie, ja tylko z doskoku, dwie drobne sprawy.

Po pierwsze po raz któryś, już polecam, by zamiast wyważać otwarte drzwi i przytaczać literaturę sprzed wieku, warto poczytać najpełniejsze, jak do tej pory, opracowanie dotyczące pierwszych historycznych wzmianek o nazwie "Kaszuby", a mianowicie doktorat Danuty Pandowskiej: "Kaszuby wśród nazw Pomorza od drugiej połowy XII do pierwszej połowy XIV wieku".

Nawet jak z jednym czy drugim stwierdzeniem autorki można by polemizować, to jak się chce rozważać początki nazwy "Kaszubi" na Pomorzu, bez znajomości tego studium porządnie zrobić tego nie sposób. M.in. Autorka bardzo zdecydowanie pokazuje, że nazwa ta funkcjonowała początkowo wcale nie gdzieś nad Parsętą, ale o wiele, wiele dalej na zachodzie. Bardzo też ciekawie wyjaśnia ową wędrówkę tej nazwy na wschód. Ciekawie, bo kapitalnie wyjaśnia to też dlaczego na nazwa zawędrowała na Pomorze Wschodnie.

I po drugie, kamyczek z mojej dziedziny. Z tego co ja osobiście kojarzę (a historii nazwy "Kaszubi" nie tropiłem), to pierwsi systematycznie nazwy tej zaczęli używać cystersi z Pelplina, którzy gdzieś od XVII wieku klucz dóbr w okolicach Pogódek określali (w przeciwieństwie do klucza pelplińskiego), jako "leżący na Cassubii", czy po prostu kaszubski.

Natomiast powiem szczerze, że siedząc mocno w lustracjach bym dość ostrożnie podszedł do tego stwierdzenia profesora Labudy. Ostrożnie, bo wzmianek dotyczących spraw etnicznych jest w nich stosunkowo mało i są mocno niejednoznaczne. Równie dobrze można by na ich podstawie twierdzić, że jeszcze w XVIII w. Kaszuby to był obszar na zachód od województwa pomorskiego. O wiele bardziej wartościowe i ciekawe są inne źródła, które jednak też nie dają jednoznacznych dowodów.

Ja bym ogólnie stwierdził, że co najmniej od XVII w. nazwa Kaszuby, funkcjonowała na Pomorzu Wschodnim, ale nie była na pewno zbyt powszechna.