Tak naprawdę więc wygląda to tak jakby jeszcze w VI-X wieku, Polanie, Mazowszanie i Kujawianie tworzyli ściślejszą kulturowo calość z Połabianami i Pomorzanami, wywodząc się z jednego modelu zwanego w archeologii Sukow-Szeligi bądź Sukow-Dziedzice.

Natomiast Śląsk i Małopolska, ziemie Białochorwatów, ściślej zespolone były z Czechami i Morawami. Podobnie "serbskie" Łużyce. Tu krolował niepodzielnie "praski" model kulturowy. Co ciekawe ten dwu-biegunowy model wczesnosłowiańskiej kultury w Polsce budzi do dziś pewne emocje wpisując się w spór auto-allochtoniczny. Okazuje sie bowiem, że na obszarze kultury sukowskiej najdłużej przetrwały zabytki z okresu rzymskiego. Dopiero późniejsze podziały polityczne i podboje Piastów które zunifikowaly ten obszar nadały mu nowe "polskie" ramy kulturowe. Biorąc pod uwagę zabytki archeologiczne wczesnego średniowiecza przekaz Nestora sprawdza się.







P.S.

Co ciekawe, istnieją argumenty za zjawiskiemmieszania szeregów i mazurzenia przynajmniej w części gwar połabskich. Jej pozostałością mogło być w Polsce na przełomie XIX/XX, szczątkowe mazurzenie populacji meidzy Wartą a Notecią w powiatach skwierzyńskim i wieleńskim i międzychodzkim. Spotykane także w Kramskach, a nawet, choć zupełnie szczątkowo, w Dąbrówce Wielkopolskiej.Zjawisko to z pewnościa obejmowalo dawniej obszar na drugim brzegu Noteci osadniczo powiązany z Wieleniem, a także obszary dalej na zachod - Drzeń, a być może i całą Ziemię Lubuską.


Mazurzenie części gwar połabskich ukazuje, że nic nie jest takie zupełnie proste. Dialekty to wypadkowa wielu zjawisk językowych których granice nie muszą sie pokrywać. Niektóre izoglosy łacza Kaszuby z Wielkopolską, inne tylko z północnym Mazowszem, jeszcze inne z Łużycami. Zapewne istniały takze izoglosy łączące Wielkopolskę z niektorymi sąsiednimi dialektami połabskimi, ale być może już nie kaszubskimi (choć kaszubienie jest pokrewne mazurzeniu). Mazurzenie pod wzgledem jest jezykowo zjawiskiem arcypolskim.