I. Litwa

1) Gdyby Litwa zerwałaby Unię z Polską, to prawdopodobnie przestałaby już istnieć w XVI wieku pod ciosami Wielkiego Księstwa Moskiewskiego (a konkretnie Wasyla III i Iwana Groźnego). A na pewno w XVII wieku (wojna z lat 1654-1667), gdzie Rosjanie zdobyli Wilno. Gdyby nie wojska polskie, Litwa przestałaby istnieć.

2) Kiedy tak naprawdę Wilno się spolonizowało? Otóż wspomniana wojna z XVII wieku doprowadziła do wielu zniszczeń i kosztowała życie wielu rodowitych Litwinów. Ktoś musiał tą lukę zapełnić i zapełnili ją Polacy z Mazowsza. Już wcześniej dochodziło do kolonizacji niezbyt ludnej Litwy przez Polaków z gęsto zaludnionego i mocnoszlacheckiego Mazowsza (a lepiej dostać 100 hektarów na Litwie, niż 2 hektary koło Rawy), jednak ta wojna moim zdaniem doprowadziła do zmiany oblicza tamtej ziemi z powodu olbrzymich strat.

3) Do połowy XIX wieku wszyscy Litwini czuli pewną więź z Polską, o czym świadczy aktywny udział Litwinów (tak, tak, Żmudzinów też) w powstaniach narodowych.

4) Nacjonalizm litewski był przede wszystkim nacjonalizmem kulturowym - Litwini obawiali się, że dojdzie do polonizacji. Moim zdaniem wspólne państwo z Polską dawało im wiele korzyści, ale mogło doprowadzić do zmiany świadomości.

5) Litwini z okolic Kowna czuli się Litwinami na skalę narodową - jesteśmy niezależni od Polaków i mówimy po litewsku. Litwini z okolic Wilna przyjęli polski język i czuli się Litwinami, ale na skalę regionalną. Polska była dla nich państwem, zaś Litwa ojczyzną. Piłsudski nazywał siebie Litwinem, jednak czuł się Polakiem przynajmniej na taką skalę, że uznawał Litwę za część państwa polskiego. Większość Kaszubów uważa siebie za Polaków i Kaszubów jednocześnie, podobnie było z Piłsudskim.

II. Kaszuby

1) Kaszubi (i ogólnie mieszkańcy Pomorza Gdańskiego) zawsze mieli silne związki z Polską - porównaj losy Pomorza Gdańskiego i Zachodniego w średniowieczu i patrzkoronacja Przemysła II i powstanie państwa wielkopolsko-pomorskiego.

2) Kaszuby odpadły od Polski już w 1772 roku, mimo upływu 150 lat dalej trwali w polskości.

3) W okręgu kaszubskim (Puck, Wejherowo, Kartuzy) zawsze wybory do Reichstagu (wszystkie) wygrywali Polacy - i o dziwo nie byli to Kaszubi (okolice Torunia, Tuchola i ktoś z Prus Zachodnich). Za to Kaszub (Czarliński) startował z Chojnic i Tucholi. Nie słyszałem o liście kaszubskiej - wszakże Duńczycy zawsze wybierali jednego posła Duńczyka, a Kaszubi nie mogli?

4) Jak Kaszubi mieli stać się niepodległym państwem, jak w ogóle się o to nie starali? Pan Abraham żądał włączenia do Polski, a nie jakiegoś państwa kaszubskiego. I ten postulat o Gdańsku jako stolicy? Teoretycznie powstaje państwo Kaszubskie ze stolicą w Gdańsku? Skutek - państwo Kaszuby ma większość niemiecką! Nie mówię już o tym, że w przeciwieństwie do Wielkopolski na Kaszubach ekonomicznie dominowali Niemcy i graliby w nim pierwsze skrzypce jeśli chodzi o gospodarkę. Niemcy zupełnie dominowali w miastach i posiadali większość ziemii.

PS. Kolega Pana Abrahama z Wersalu, Pan Rogala, lubił poglądy Pana Dmowskiego

5) Po 1918 roku na Kaszubach wybory wygrywali polscy nacjonaliści (endecy). Teoretycznie powiat kartuski w 1910 roku miał tylko 0,7% ludności uznającej polski za ojczysty. Ale 12 lat później w skali kraju endecy odnieśli w nim największy sukces (78% głosów) - prawdopodobnie powiat kartuski przebił bardziej nacjonalistycznie nastawione powiaty wielkopolskie.

Więc ... nie ma czegoś takiego jak naród kaszubski. Istnieje grupa etniczna narodu polskiego, nazywana Kaszubami, którą odróżnia język i pochodzenie, ale są oni Polakami. Podobnie jak Kociewiacy, Borowiacy i Krajniacy. A idąc dalej, tak jak Wielkopolanie, Mazowszanie, Krakowiacy, Górale, "nasi Litwini" spod Wilna czy większość hanysów ze Śląska.