Wybaczam...

Umowa o przeżycie z Przemysłem była decyzją strategiczną. Zapewne w II połowie XIII wieku, nikt nie przewidział sytuacji, iż Przemysł zakończy żywot (zresztą za sprawą niejakiego Kaszuby) a jego miejsce zajmie Łokietek. O tym, że był władcą wyjątkowo nieudolnym pisać tu nie będę. Zresztą decyzja Święców o poddaniu się opiece Brandenburgów była wypadkową jego polityki. Przywołany przez Ciebie wcześniej przykład Litwy doskonale oddaje relacje także z Pomorza - miasta były niemieckie, szlachta (ta najbogatsza) spolonizowała się, a reszty kwestie inne niż wiara nie interesowały. O bliskość z Zachodnim Pomorzem (który był i pozostanie kaszubskim matecznikiem) świadczy choćby fakt, iż także to dziesiejsze Pomorze Gdańskie w połowie XVI wieku była prawie całkowicie zlutrzone. I gdyby nie wsparta przez Wazów polityka kontreformacji to dziś Kaszubi 31 października świętowaliby Dzień Reformacji.

Wspomniałeś o Ceynowie i jego poparciu dla powstania wielkopolskiego. Może trzeba prześledzić nieco wcześniejszą drogę 29-letniego Ceynowy. Otóż, był on m.in. stypendystą Towarzystwa Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Zaciągnięte długi zawsze się spłacało (wiem, że dziś czasy są inne, ale wówczas honor miał znaczenie). Wsparcie w tą naiwną na Pomorzu ruchawkę prawie doprowadziło Ceynowę na szafot. Spłacił więc swój dług i po uwolnieniu z Moabitu w 1848 jakoś nie włączył się w budowanie polskiej świadomości Kaszubów. Więcej - całą swoją pracą wskazywał, że Kaszubi to Słowianie a nie Polacy.

Może to dobry moment do poruszenia jeszcze jednej kwestii - wpływu XIX-wiecznych polskich towarzystw pomocowych (jak choćby chełmińskiego Towarzystwa Pomocy Naukowej) na polonizację rodzącej się kaszubskiej inteligencji. A był on ogromny i w zasadzie dotyczył wszystkich czynnych społecznie działaczy - poczynając od Młodokaszubów z Aleksandrem Majkowskim po zagorzałego propagatora endecji ks. Bernarda Łosińskiego (wieloletniego proboszcza w Sierakowicach; na marginesie - polecam sprawdź współczesne wyborcze preferencje sierakowiczan).

W 1919 roku Polska była jedyną alternatywą względem Niemiec. W 1945 roku nikt się o wybór nie pytał. Teraz Kaszubi nie muszą wybierać między Polską czy Niemcami, dziś mogą być sobą, małym narodem w Unii Europejskiej, bez dodatkowych przymiotników, o przymusowej opieki któregoś z sąsiadów niewspominając.