@Mestwin

Cytat:


Problem polega na tym, że większość polskich językoznawców nie umie samodzielnie myśleć i potrafi jedynie cytować Nitscha (nie mówię tu o Tobie). Od czasów Kazika Nitscha, "złotego cielca" polskiej dialektologii językoznawstwo jednak poszło trochę do przodu. Nitsch ma niewątpliwe zasługi w badaniach etnolektów, ale też niecne uczynki w ustalaniu nazw miejscowości, a także nie potrafił rozdzielić nauki od polityki i chyba nienawidził Lorentza (zapewne dlatego, że był Niemcem).


To, że na Kociewiu i Krajnie pomorskie (kaszubskie) relikty zachowały się w innych miejscach to w tym nie ma nic dziwnego. Po prostu na Kociewiu zachowały się jedne cechy kaszubskie, na Krajnie inne.

Gwary Krajny są wybitnie niejednorodne co wskazuje na dynamikę zmian zachodzących na tym obszarze.

Warto podkreślić co o gwarach Krajny pisze Zagórski:

„Ze względu na wybitną przejściowość gwar krajniackich od gwar północnej Polski (w szerokim znaczeniu) do Wielkopolski (..) trudno wskazać jakieś ważniejsze, typowo krajniackie (właściwe całemu temu obszarowi) cechy językowe. Można natomiast ogólnie określić, co jest wspólne gwarom Krajny ze względu na wspomniany ich charakter, mianowicie masowe występowanie tak w systemie gramatycznym, jak i w słownictwie (...) cech wielkopolskich obok cech typowo północnopolskich (pomorskich i mazowieckich). O ile nie można mówić o dialekcie krajniackim jako jednostce językowej odpowiadającej jednostce etniczno-geograficznej, za jaką uważa się Krajnę (dawny powiat nakielski), o tyle można obecnie stwierdzić występowanie kilku ugrupowań gwarowych z różnym nasileniem cech północnopolskich i wielkopolskich. Jedne gwary krajniackie nawiązują zatem silniej do południowego sąsiedztwa Wielkopolski, inne zaś do gwar Polski północnej (...). To jest właśnie bardzo charakterystyczne dla tego obszaru. Dzieje tej części Polski oraz jej pograniczny charakter w różnych okresach historii Polski zdają się ze swej strony uzasadniać taki stan rzeczy”

Zagórski tu używa określenia Polska północna mając zapewne na myśli Pomorze Gdańskie + polskojęzyczną część Prus (Wschodnich)


W gwarze krajeńskiej mozna znaleźć (zwłaszcza jeśli bada się gwarę XIX wieczną a nie XX wieczną sporo cech spotykanych w kaszubszczyźnie, do których nalezy zaliczyć przede wszystkim typowopomorski sposób zmiękczania spółgłosek k i g wymowa: taczi, czij, dłudżi. Wnioskowanie Nitscha poparte dwoma wyrazami, przy czym Nitsch chcąc nie chcąc stwierdza, że nie wie jak rzeczywistość wyglądała w przeszłości jest niedorzeczne.

Gwara Krajeńska sporo zawdzięcza Władysławowi Brzezińskiemu, którego mozna po trosze określić jako "krajeńskiego Sychtę" z racji napisania przez niego słownika tej gwary. Słownik ten powstał w latach 80. XX wieku, co oznacza że Nitsch po prostu sporo NIE WIEDZIAŁ o tej gwarze.

Podejrzewam, że związki językowe Krajny z językiem kaszubskim byłyby jeszcze silniejsze gdyby nie pas języka dolnoniemieckiego w postaci Kosznajderii (Kośniewia), który oderwał Krajnę od oddziaływania języka kaszubskiego. Pod względem fonetycznym gwara krajeńska jest bowiem bliższa kaszubszczyźnie niż gwara kociewska.


Obszar Krajny znalazł się w kręgu oddziaływania języka polskiego wcześniej niż Kociewie (zapewne stąd polskie formy dwóch wspomnianych czasowników), tyle że proces ten zachodził na Krajnie wolniej (stąd większa bliskość kaszubszczyźnie pod względem fonetyki).

@ Michał Kargul

Cytat:


Moja opinia jest taka - dosyć ostra granica językowa na Wiśle i Noteci zaczęła się zacierać wskutek polskich podbojów i polskiego oddziaływania kulturowego co spowodowało wytworzenie się stref przejściowych ulegających coraz mocniejszej polonizacji.

0) Z WPŁYWAMI POMORSKIMI - pomezańskie, chełmińskie, warmińskie, dobrzyńskie, prusko-mazurskie, lubawskie, michałowskie, pałuckie, kujawskie
1) BARDZO SILNIE SPOLONIZOWANE - wieleńskie, krajeńskie, kociewskie, lasackie, poluskie, góralskie, borowiackie
2)SILNIE SPOLONIZOWANE - krubańskie (zaborskie), łyczackie, kościerskie
3)UMIARKOWANIE SPOLONIZOWANE - kartuskie, bytowskie
4)SŁABO SPOLONIZOWANE - wejherowskie, puckie
5)BARDZO SŁABO SPOLONIZOWANE - słupskie (słowińskie, kabackie)

----------------
Zdrzë: Peccunia non olet (Piniądz nie smierdzy)