Jakno òsoba dëchòwnô téż dołączã sã do ny czëkawi dyskùsëjé.
Móm w pòwôżanim Pastérza Kòscoła Pelplińsczigò. Ale niejednë wëpòwiedzë z pòwëższégò wiwiadu miã pò prostu bòlą (letkò gôdając). Mój pòdrzatk na sprôwã je kąsk jiny.
Wedle mie wiele Kaszëbów wstëdzy sã swòji kùlture i gôdaniô w rodny mòwie, tim barżi w kòscole. Chòdzy mie ò tich, co gôdają, że kaszëbizna je w liturgjé narzëconô. Jô sã zgôdzóm, że je to cos nowégò. Kò całi Kòscół był w juwerny sëtuacëjé, czej bëłe wprowôdzóné w żëcé ùdbë Sobòru Watikańsczégò Drëdżégò. Tej z łacënë Kòscół przeszëdł na jãzëczi nôrodny. To bëło narzëconé???? Pòwiém, że nié, bò taczi był znak czasu. Znakã czasu był pontyfikat bł. Jona XXIII i pózniészich papiéżów. Swiat zresztą wcyg szkalëje i wrzeszczi, że Kòscół cos narzucô, że trzeba dzisé bëc mòdernym itd.
Nicht nikòmù na mòc nie kôże chòdzec do kòscoła. Ale: jeżle gôdôsz, że jes chrzescëjanã, tej żëj jak prôwdzëwi chrzëscëjana. Tak samò to sã mô do kaszëbiznë. Skòrno jesmë Kaszëbama, tej nié ma sã czegò sromac rodny mòwë, kùlturë w ùrzãdach, w kòscole itd.
Ale wiele „Kaszëbów” wcyg gôdô, że do czë je teli ksążków pò kaszëbskù. Kò tam je wiele słów, co nie rozmieją.
Jô na to, że dobrze, że są kaszëbsczi knédżi i spiéwniczi i że są taczi lëdzë, co to twòrzą. A co do „niezrozmiałëch” słów, to jak mô sã rozwiëjac kaszëbizna gôdónô, czej lżi je wiele lëdzóm pòlaszëc, jak rozwiëjac swòjã kaszëbiznã.
Dzisé wiôldżé zadanié mô Kòscół. Kaszëbizna mòże dotrzéc do wiele Kaszëbów midze jinszima dzãka dzejanimù Kòscoła (rodnô mòwa w swiątini).
Takô „dzywnô” pòstawa wiele lëdzy kritikùjącëch kòscelną kaszëbiznã wdôrzô mie cos taczégò: w kòscole móm sã mòdlëc, a w codniowim żëcim mdã robił swòje.- tak wiele gôdô i mësli.
Nie chòdzy ò to, żebë całé żëcé wcyg sã mòdlëc i bëc sztiwnym czë dewotą w dzejanim i żëcim. Ale trzeba żëc tim, czim sã kôrmimë (m. in. w kòscole).
Móm wrażenié, że wstid niejednëch (wstid kaszëbiznë w kòscole) je patologią. Wiele so mësli i mô strach, co jiné rzeką. Mëszlą, że mdą wëszczérzóny z przëczëne kònkretnégò przëznôwaniô sã do kaszëbiznë i gôdaniô w rodny mòwie.
Nié mòżna stojec w jednym placu, bò to òznôczô copanié sã. Kaszëbizna w kòscole je wiôldżim krokã wprzódk. Nawetka rzekã, że òdnalézenim swòjich kòrzeniów, bò przóde (z 60 i wicy lat w tił) ksãża kôzele pò kaszëbskù, a to te bëło zażiwanié tobaczi. To bëło normalné i gwësné.
Zresztą to je temat – mòrze. Mòżna bë wiele gôdac, ale na tim òsobistym rozwôżanim, wëniosłym z żëcégò zakùńczã.
Pòzdrówk!
Chcëmë le so zażëc!