Wiedza w Polsce o Pomorzu jest na skandalicznie niskim poziomie. Z jednej strony jest mi to obojętne, z drugiej zdaję sobie sprawę, że jeżeli chcemy być reprezentatywnym partnerem do rozmów musimy mieć za sobą szerokie zaplecze, dotyczącę także faktów historycznych. Kto wie w Polsce o Piaśnicy i innych miejscach kaźni, kto wie o wielkopomorskiej polityce Świętopełka. Polacy nie uświadamiają sobie, że historia Pomorza( i chodzi mi o szeroki zakres tego słowa) przez wiele przebiegała innymi torami i w związku z tym, zrodziła inne doświadczenia historyczne i odmienne spojrzenie na wiele kwestii społecznych i gospodarczych. Wiele kwestii historycznych, które poruszałem była często traktowana z wielkim niedowierzaniem, wręcz nieufnością i dopiero później z zaciekwaniem. I chodzi także tutaj o ludzi wykształconych, często kosmopolitów, którzy we własnym mniemaniu uchodzili za ludzi mających dużą wiedzę o świecie i często będących ludźmi opiniotwórczymi. Nistety szanse na "przekonstruowanie" treści polskich podręczników historycznych są niewielkie. Inne doświadczenia w sferze tolerancji i dążenia do szerokiego urzeczywistniania jednorodnego kulturowo państwa( kulturkampfem kierowały podobne zasady). jednak myślę, że każdy w swoim otoczeniu powienien walczyć o kulturę. U nas za hasłami jest treść i działanie i nie można dopuścić do utraty naszych zdobyczy i zejścia na niższą drabinkę świadomości kulturowo-spolecznej.