Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią w dniu dzisiejszym (14.02.07 r.) w kościele p.w. św. Jacka w Słupsku Fundacja Naji Goche zorganizowała uroczystość połączoną z nabożeństwem ekumenicznym poświęconą pamięci Gryfitów suwerenów historycznego państwa pomorskiego, oraz w intencji Słupska i Ziemi Słupskiej.

Pozwalam sobie dla zobrazowania przesłania tej uroczystość przedstawić moje wystąpienie inauguracyjne wygłoszone na powyższą okoliczność. /tz/


*
Szczęść Boże

Szanowni Państwo!

Stôł sę cëd Kaszëbścio wstôłô...”
Tak w jednym z swoich wierszy napisał ks. Leon Heyke, kiedy to - dzięki zachowanej - wielopokoleniowej pamięci o przodkach ówczesni Polacy mogli przystąpić w 1920 roku do odbudowy swej państwowości. Do odbudowy II Rzeczypospolitej przystąpili także Kaszubi Pomorzacy, ale tylko Ci, co mieszkali na obszarze 80 kilometrowego Wybrzeża Bałtyku, Ci z Pomorza Nadwiślańskiego, Zaborów i części Gochów na obszarze, który wszedł w skład odrodzonej Polski.

Z kolei tu na północnych i zachodnich rubieżach Słowiańszczyzny, na Pomorzu Zachodnim, Ziemi Słupskiej, Ziemi Gryfitów, książąt, którzy od XII wieku po XVIII wiek tytułowali się także jako książęta kaszubscy

taką możliwość otrzymaliśmy dopiero po 1945 roku.

To m. in. przy dzisiejszej okazji tego nabożeństwa, my mieszkańcy Ziemi Słupskiej i Słupska sięgamy pamięcią do odległych czasów sławetnej tutejszej historii. Historii o wielu obliczach, tak wielu, jak wiele było na tej słupskiej ziemi zdarzeń i to nie tylko w ich pomorskich wymiarach.
A zapisało się ich wiele. Były to niejednokrotnie brzemienne wydarzenia o zasięgu i skutkach wielonarodowych, wieloreligijnych i wielo dynastycznych.
Dziś są one niejednokrotnie tylko echem historii. Za to w czasie ich rozgrywania powodowały, że na wiele lat zmieniała się przynależność państwowa naszego pomorskiego domu.
Nie wszyscy mieszkańcy Słupska i Ziemi Słupskiej wiedzą o prawdziwej historii Pomorza w tym Ziemi Słupskiej, która to nie zaczęła się jak wspomniałem w 1945 roku.
Stąd m.in. nasza Fundacja pragnie w świadomości młodego, współczesnego pokolenia zaszczepić przebogatą a przy tym suwerenną historię tej Ziemi, jej bogactwo, jej słowiańską a jednocześnie jej europejską różnorodności oraz przynależność w tym historię o jej samodzielności samodzielność państwowej, która już wiele set lat temu wprowadziła nas do Wspólnoty Ojczyzn Europejskich.
W tej świadomości i w poczuciu z tych faktów, historycznej dumy i miłości do Naszej Lokalnej Pomorskiej Ojczyzny powinniśmy wychowywać naszą słupską młodzież, przyszłych gospodarzy naszego Regionu.
To ta idea i te przesłania zgromadziły nas w tej świątyni, będącej materialnym świadkiem tej bogatej pomorskiej w tym słupskiej historii.
Zgromadziliśmy się w tej to Świątyni, która niczym pomost legła pomiędzy tamtym czasem polskich Piastów, ich gdańskich namiestników książąt gdańskich a potem Gryfitów, m.in. samodzielnej dynastii Raciborzyców księstwa sławieńsko – słupskiego, po czym władców Pomorza Zachodniego a nami.
Świątyni, w której ostatni przedstawiciele tego rodu suwerenów – historycznego państwa pomorskiego, znaleźli m.in. miejsce swego wiecznego spoczynku.

Sądzę, że nie ma odpowiedniejszego miejsca, by dzisiaj w skupieniu i gorąco pomodlić się tu za naszą piękną Ziemie Słupską, za nasze miasto Słupsk. Nie ma odpowiedniejszego miejsca, w którym to możemy sięgnąć pamięcią do naszych przodków, do Gyfitów. Dzisiaj czynimy to w rocznice śmierci ostatniego z nich Ernesta Bogusława oraz ku pamięci jego matki, sławetnej Anny Gryfitki.
Ernest Bogusław był ostatnim po kądzieli Gryfitom, był on wybitnym przedstawicielem pomorskiego renesansu, był tytularnym rektorem uniwersytetu w Greinwaldzie, był biskupem kamieńskim, fundatorem m.in. organów w katedrze kamieńskiej i kościele słupskim. Był – za przyczyną historycznych i społecznych uwarunkowań - obywatelem nie tylko państwa pomorskiego, ale jednoczącej się w wirze wojen pod jednym berłem Europy. Urodził się 1620 roku w Lotaryngii, wychowywał się na szczecińskim dworze swego wuja ks. Bogusława XIV, a zwłaszcza na zamku w Słupsku i Bytowie pod okiem troskliwej swej matki, Anny Gryfitki. Był także namiestnikiem - Pomorza a potem Prus Książęcych. Stąd pod koniec swego życia rezydował w Królewcu, gdzie zmarł 7 lutego 1684 roku. Jego wolą było by pochowano go w Słupsku obok ukochanej matki.
Dzisiaj niejako symbolicznie spotykamy się w dzień m.in. święta miłości, w dzień Walentynek. Stąd rodzi się w tym miejscu można odnieść historyczną analogie dozgonnej miłości i wzajemnego oddania syna do matki i nawzajem.

16 marca 1684 roku zwłoki księcia Ernesta Bogusława zostały uroczyście przywitane przez rajców i mieszkańców na podgrodziu Słupska a 17 marca spoczęły w tym tu kościele obok jego matki wspomnianej Anny Gryfitki.

To dzisiejsze nasze nabożeństwo jest m.in. wypełnieniem woli księcia, który prosił Słupszczan o coroczne modły za niego i co 10 lat za jego matkę.

Odsyłam Sz. Państwa w tym względzie do opracowań o historii suwerennego państwa pomorskiego w tym jego władców Gryfitów, a o Erneście Bogusławie dowiecie się szeroko z książki poświęconej jego życiu - autorstwa prof. Zygmunta Szultki.

Szanowni Państwo.

W imieniu Fundacji Naji Gochë , serdecznie dziękuje dostojnym księżom: prałatowi Janowi Giriatowiczowi, gospodarzowi tej świątyni, ks. wikariuszowi parafii ewangelicko augsburskiej Wojciechowi Froehlichowi i ks. proboszczowi parafii prawosławnej Mariuszowi Synakowi, oraz księdzu Bogdanowi Pipce proboszczowi parafii grecko – katolickiej w Słupsku - za podjętą inicjatywę i sprawowanie dzisiejszej ekumenicznej modlitwy.

Bardzo serdecznie Dziękuje Szanownemu Państwu za tak liczne przybycie, a przede wszystkim, za to, że jesteście w tak znamienitej reprezentacji społeczeństwa Ziemi Słupskiej i Słupska /.../



przepraszam, że nie wymieniam każdego z osobna tu z zgromadzonych, członków naszej pomorsko - słupskiej rodziny.

Przed modlitwą, którą poprowadzą ks. prałat Jan Gieriatowicz i ks. Wojciech Frolich (pozostali z uwagi na obowiązki służbowe łączą się z nami w modlitwie poza tą świątynią), poproszę Wielce Szanownego pana Stanisława Szpilewskiego, szefa słupskiego Biura Dokumentacji Zabytków o wygłoszenie słowa o zabytkach ufundowanych przez Gryfitów znajdujących się m.in. w tej świątyni
Po modlitwach zapraszam do zejścia do krypty grobowej Anny Gryfitki i Ernesta Bogusława. Podczas nabożeństwa towarzyszyć, również nam będzie, muzyka organowa w wykonaniu Tadeusza Kruka, organisty tutejszego kościoła.
Z kolei w okolicznościowym mini koncercie wystąpi małżeństwo państwo Małgorzata (skrzypce) i Jarosław (wiolonczela) Madejscy członkowie filharmonii słupskiej a przy tym nauczyciele w słupskiej szkole muzycznej. Wyjątki z statutów miasta Słupska z początku XVII wieku i wiersz autorstwa Zdzisława Machury o Annie Gryfitce wygłosi Bartosz Chomicz z Ośrodka Teatralnego Rondo. Także pięknym śpiewem i grą na akordeonie uświetnił to spotkanie niewidomy artysta muzyk Piotr Mączyński.

Symboliczna wartę przy krypcie Gryfitów pełnią członkowie słupskiego Bractwa Rycerzy księcia Bogusława V oraz proporzec i rycerze - Bracia Herbu Gryf z Bytowa, którym towarzyszą Damy, członkinie Bractwa.

Spotkanie uświetnia poczet sztandarowy Słupskiej Straży Miejskiej z sztandarem miasta.

Wszystkim tu wymienionym i nie wymienionym, serdecznie dziękuję za pomoc w przygotowaniu i przeprowadzenie tej uroczystości.

Dziękuję!

· Reportersko uroczystość jak zwykle sprawnie i po mistrzowsku dokumentował red. Jan Maziejuk.
· Jak się mi uda cześć z tych zdjęć zamieszczę na naszym Forum i – o ile się jeszcze ukażę w dwumiesięczniku „Naji Gochë”.

Zbigniew Talewski

----------------
„Nigde do zgube
Nie przyńdą Kaszube
Marsz, marsz za wrodziem!
Me trzymome z Bodziem..."
(H. Derdowski – Hymn
Kaszubski)
Pisownia m.in. za "Muzyka Kasz...