Mariusz Szmidtka "Dziennik Bałtycki", 21.05.2002

Dziś rozpoczyna się spis powszechny, który potrwa do lipca. Ma on charakter wyjątkowy. Po raz pierwszy w historii polskiej administracji zostaniemy zapytani o język i narodowość.

- W czasie przygotowań do spisu pojawiły się sygnały, że na szkoleniach rachmistrzów uczono, iż kaszubski to nie jest język, a Kaszubi nie są grupą etniczną. Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego wystosował ostry protest do generalnego komisarza spisowego - mówi Artur Jabłoński, starosta pucki, a wiceprezes zrzeszenia. W efekcie komisarze spisowi zostali pouczeni o właściwym zachowaniu się ,przy pytaniach o narodowość, tj. niekwestionowanie odpowiedzi przekazywanych przez respondenta". Wczoraj w niektórych miastach kaszubskich m.in. Kartuzach, Wejherowie, Pucku i Kościerzynie pojawiły się ulotki, w których zachęca się do deklarowania narodowości i języka kaszubskiego w spisie powszechnym. - Zdecydowanie odcinamy się od tego typu działań - mówi prof. Brunon Synak, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.

Do wydania i rozprowadzenia ulotek przyznaje się Tomasz Piechowski z Torunia. - Wydrukowaliśmy ponad 30 tysięcy ulotek. Grupa studentów skupionych wokół naszego pisma rozprowadziła je we wszystkich miastach kaszubskich od Gdańska do Słupska i od Chojnic do Jastarni - przyznaje Paweł Szczypta, redaktor naczelny miesięcznika ,Odroda". Jak twierdzi zrobili tak, ponieważ chcą uświadomić Kaszubom, że mają możliwość podania w ankiecie: ,narodowość - kaszubska, język ojczysty - kaszubski, obywatelstwo - polskie". - Chcemy wywołać dyskusję wśród działaczy i mieszkańców tych ziem na temat tego kim są Kaszubi. To będzie miało ogromne znaczenie dla naszej przyszłości - dodaje P. Szczypta. Prezes Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskiego uważa, że takie działania to niebezpieczna zabawa. Zachęca natomiast do podawania rachmistrzom faktu używania języka kaszubskiego, fundamentu etniczności. Zaś sprawę narodowości pozostawia własnej ocenie Kaszubów. - Nasze przyznanie się do kulturowo-językowej odrębności pozwoli nam zorientować się ilu nas jest oraz wzmocnić własną etniczną tożsamość. Nie zatraćmy tej szansy - podkreśla A. Jabłoński.

Podwójna tożsamość
Brunon Synak, prezes ZK-P:
- Narodowość to indywidualna sprawa każdego, niezwykle delikatna i złożona. Bogactwo Kaszubów polega na tym, że mają podwójną tożsamość. Zdecydowana większość jest narodowości polskiej. Żałuję tylko, że w kwestionariuszu nie ma rubryki, która odpowiadałaby rzeczywistości. Chodzi mi o możliwość podania narodowości polskiej oraz przynależności do kaszubskiej grupy etnicznej. Mam nadzieję, że przy następnym spisie taka możliwość już będzie.

Wierzę w naród kaszubski
Tomasz von Piechowski, Kaszuba z Torunia:
- Nie chcemy zakładać własnego państwa. Jesteśmy wszyscy we własnym domu: Polacy, Kaszubi, Białorusini i inne narody. Fakt, że większość Kaszubów nie uważa się za odrębny naród jest rezultatem polityki wynaradawiania Kaszubów zapoczątkowanej w okresie międzywojennym i brutalnie kontynuowanej w PRL. Podwójna identyfikacja prowadzi do wypierania tożsamości kaszubskiej, do całkowitej asymilacji włącznie. Z istnieniem narodu jest jak z wiarą w Boga. Ja w naród kaszubski wierzę i zamierzam tę wiarę głosić. W zrzeszeniu nie jesteśmy jednomyślni w tej kwestii.

Kaszubi
Na Pomorzu mieszka około pół miliona Kaszubów. Obok nielicznych Mazurów i dwumilionowej społeczności Ślązaków, Kaszubi są jedną z trzech żyjących obecnie w Polsce mniejszościowych grup etnicznych o statusie autochtonicznym. Język kaszubski, należący do rodziny języków słowiańskich, przetrwał do dnia dzisiejszego i nadal się rozwija, choć wciąż pozostaje bardzo zróżnicowany gwarowo. Kaszubi zdecydowanie przeważają na wsi, co sprzyja żywotności etnicznej i zachowaniu odrębności kulturowej. Kaszuby, podobnie jak Wielkopolska i Śląsk, wyróżniają się gospodarnością, samorządnością oraz silnym zakorzenieniem idei regionalnej.



Komentarze czytelników portalu Nasze Miasto