artykuly-Podstawowe wskazania dotyczące wdrażania języka kaszubskiego do systemów informatycznych
Losowe zdjęcie
Morska pielgrzymka do Pucka 2005 12
Pomerania
Wygląd strony

(2 skórki)
Podstawowe wskazania dotyczące wdrażania języka kaszubskiego do systemów informatycznych
Author: Stanisław Geppert (sgeppert at nigdzie dot eu)
Published: 23.01.2007
Rating 2.00
Votes: 3
Read: 63528 times
Article Size: 7.72 KB

Printer Friendly Page Tell a Friend

Niniejszy tekst jest projektem, przyjętym przez Radę Języka Kaszubskiego w dn. 19.01.2007 r. jako materiał do publicznej dyskusji.

  1. Cel uchwalenia dokumentu: przedstawienie spójnego rozwiązania pozwalającego na łatwe wprowadzenie kaszubskiej pisowni w powszechnie dziś wykorzystywanych systemach komputerowych. Dostarczenie wytycznych i narzędzi podmiotom wprowadzającym język kaszubski do szkół, urzędów i innych instytucji. Uniknięcie zniechęcenia do pisania po kaszubsku z powodu istnienia w różnych ośrodkach różnych, niezgodnych z sobą rozwiązań, w szczególności niedopuszczenie do powstania takich niezgodności w nauczaniu w szkołach.
  2. Charakter dokumentu: Wskazania są zaleceniem ukierunkowującym techniczną stronę wprowadzania kaszubskiego języka do instytucji publicznych i innych. Nie przekreślają rozwiązań wypracowanych dotąd przez poszczególne osoby czy środowiska, ale określają standard, którego przestrzeganie zapewni łatwą wymienność kaszubskich tekstów i sposobów ich opracowywania, pomiędzy różnymi ośrodkami.
  3. Tryb prac nad dokumentem: Rada kieruje niniejszą propozycję do publicznej dyskusji. Czas trwania dyskusji: do 31 marca 2007 r.  Głosy zainteresowanych osób i środowisk zostaną opracowane przez Komisję Medialno-Administracyjną i na następnym posiedzeniu Rada przyjmie ostateczną wersję Wskazań. Zaleca się zamieszczanie głosów w dyskusji w formie komentarzy do niniejszego tekstu. Można też nadysłać wypowiedzi na adres stanislaw.geppert(at)zk-p.pl.
  4. Dalszy rozwój dokumentu: w miarę pojawiania się kolejnych obszarów wymagających standaryzacji, Rada będzie wskazywać preferowane rozwiązania w formie kolejnych wersji tego dokumentu bądź w dokumentach pochodnych.

  

Podstawowe wskazania dotyczące wdrażania języka kaszubskiego do systemów informatycznych

  1. Oznaczenie języka kaszubskiego
    Do skrótowego oznaczenia języka kaszubskiego należy stosować oznaczenie „CSB”, zgodnie z normą ISO-639-2.
      
  2. Kaszubskie znaki narodowe i ich kodowanie
    W kaszubskiej pisowni wykorzystuje się, łącznie ze znakami z polskiej pisowni, 30 znaków narodowych (15 par wielki / mały znak): ã, ą, ę, é, ë, ć, ł, ń, ò, ó, ô, ś, ù, ź, ż. Do ich kodowania stosuje się strony kodowe Unicode. Tabela 1 przedstawia kody poszczególnych znaków: Unicode w notacji dziesiętnej i szesnastkowej oraz, dodatkowo, alternatywne kody języka HTML 4.
      
  3. Układ klawiatury kaszubskiej
    Zaleca się uzyskiwanie znaków narodowych z klawiatury, poprzez równoczesne naciśnięcia klawiszy „prawy Alt” i klawisza z odpowiednim znakiem. Tabela 1 przedstawia skróty klawiaturowe dla poszczególnych znaków. Rysunek 1 przedstawia graficzny schemat układu klawiatury.

    Uwagi:
    1. Powyższy układ jest zgodny ze stosowanym powszechnie w Polsce układem tzw. klawiatury programisty
    2. Klawisze pozwalające uzyskać znaki kaszubskie, są położone w bezpośrednim sąsiedztwie odpowiadających im klawiszy ze znakami łacińskimi, wykorzystywanych juz do uzyskiwania znaków polskich
    3. Znak „ù” jest uzyskiwany przy użyciu klawisza „J”, gdyż klawisz „U” jest wykorzystywany do uzyskiwania symbolu „€” (euro).

  
  
Tabela 1. Kodowanie kaszubskich i polskich znaków narodowych oraz ich skróty klawiaturowe
Znak Alt-kod
HTML 4
Unicode Kombinacja klawiszy
dziesiętnie szesnastkowo
Ą 260 0104 Alt-A
ą 261 0105 Alt-a
à Atilde 195 00C3 Alt-Q
ã atilde 227 00E3 Alt-q
Ć 262 0106 Alt-C
ć 263 0107 Alt-c
É Eacute 201 00C9 Alt-W
é eacute 233 00E9 Alt-w
Ë Euml 203 00CB Alt-R
ë euml 235 00EB Alt-r
Ę 280 0118 Alt-E
ę 281 0119 Alt-e
Ł 321 0141 Alt-L
ł 322 0142 Alt-l
Ń 323 0143 Alt-N
ń 324 0144 Alt-n
Ò Ograve 210 00D2 Alt-I
ò ograve 242 00F2 Alt-i
Ó Oacute 211 00D3 Alt-O
ó oacute 243 00F3 Alt-o
Ô Ocirc 212 00D4 Alt-P
ô ocirc 244 00F4 Alt-p
Ś 346 015A Alt-S
ś 347 015B Alt-s
Ù Ugrave 217 00D9 Alt-J
ù ugrave 249 00F9 Alt-j
Ź 377 0179 Alt-X
ź 378 017A Alt-x
Ż 379 017B Alt-Z
ż 380 017C Alt-z

 

Rysunek 1. Schemat układu klawiatury kaszubskiej
Schemat układu klawiatury kaszubskiej



Schemat układu klawiatury kaszubskiej
Hits: 3309 File Size: 3.7 KB
Schemat układu klawiatury kaszubskiej
Uploaded: 2004/4/9


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Komentarze wyrażają poglądy ich autorów. Administrator serwisu nie odpowiada za treści w nich zawarte.

Wysłane przez: Wątek
Wojtek
Wysłano:: 18.3.2007 23:48  Zaktualizowany: 18.3.2007 23:54
Nie mogę oderwać się od tej strony!
Zarejestrowany: 1.12.2003
z: Kòscérzna
Wiadomości: 202
 Głos w diskùsje
To co wëżi móm przesłóné je napisóné przed czëtanim wëpòwiedzów w ti sprawie i òpiérô sã blós na mòji wiédzë i przekònaniach.
Terô chcã jesz dodac kąsk sprawów, co ju nick nie wniesą do sprawë (temù piszã je apart), ale mie pòrëszëłë i chcã sã do nich òdniesc. Nie mdã téż dopisywôł pò jednym zdaniu do co drëdżégò pòsta i wszëtkò napiszã tuwò.

tipiczno kaszëbsczô maszinistka
Jeżlë piszeta ò tipiczno kaszëbsczim rozwiązanim, chtërno nie je skażoné nizódnym jinym jãzëkã, to dlôcz nie mëslita (a mòże prawie jo) ò kluczplace "kaszëbsczi maszinistczi". Dlô wëjasnieniô rzekã, że jidze ò kluczplatã, na jaczi kaszëbsczé znaczi są wëpisóné wprost, miast np. apòstrofa itp.

niejistotnô jistotnô sprawa
Warszk pisôł czile razów ò tim, że ùstalenié jakô kluczplata je "domëslnô" je niejistotné. Ùwôżóm, że to je prawie nôjistotniészô sprawa. To tak, jak przë bezwiedny jinstalacjë np. Windowsa 98 PL(sic!) aùtomaticzno dostniemë kluczplatã pòlską maszinistczi, co bëło swégò czasu wiele razów pòwtôrzającym sã problemã dlô zwëczajnych brëkòwników. Microsoft dozdrzeniôł i w ti chwilë pòdstawòwim ùłozenim je pòlsczi programistë, chòc wëbrac mòże téż maszinistkã. To je prawie sedno sprawë. Jeżlë mómë dodôwac kaszëbską kluczplatã do systemù, to mùszi bëc wiedzec jakô je ta kaszëbskô. To, że mòże téż miec jaczés jiné np. kaszëbsczé Dvoraczi, to ju sprawa dlô barżi wëtrawnych stukaczów.

nie jinteresëją nas brëkòwnicë
Cytat:
Nie czujemy się na siłach odgadywać intencji potencjalnych użytkowników

To jô bë sã chcôł spitac jaczi je cél tegò projektu, jeżlë brëkòwnicë i jejich zdanié nie są wôżné? Z mòji wiedzë wënikô, że célã kòżdégò jinfòrmaticznégò projektu je zaspòkòjenié pòtrzebów brëkòwników, chòc czasã nawetka òni sami nie rozmieją jejich sprecyzowac. Móm wrażenié, że analiza òsta zrobionô pò macoszémù, abò nawetka nie zrobionô wcale. Docz tej bùdowac kładkã bez Môłé Mòrze, jeżlë nicht nią nie pòjedze?!
Pòdobno rzecz sã mô ze stwierdzywanim, że skòrno chtos widzy jaczé féle/braczi to je wina jegò niezaangażowaniô sã. Procemno to je wina lëchégò, bò nie skònsultowónégò projektu.

bòrziszkòwszczizna bis
Zôs stosowóny je algòritm:
móm napisóné ^ nich sã nie bùrzi => wszëtcë sã zgôdzają => mògã z tegò rozlicziwac
To tak jakbë jô terô napisôł gdzes w Jinternece (pisónym bez "e" a nié "ë", bò nie widzã tuwò pòdstawów do zmianë barwë zwãkù), że w kaszëbiznie miast ë piszemë q, i jeżlë nicht mie nie òdpisze bez miesąc, to znaczi, że mdã òd wszëtczich wëmôgôł tegò ùżiwaniô.

Windows nie je wôżny
Stôwianié na równi Windowsa, Linuxa, Maca, Solarisa i jinych i przënãcenia jejich brëkòwników, jeżle jidze ò wpłiw na ùstalenczi je nieżëcowé. To tak, jak twierdzec, że zdanié Zrzeszeniô mòże bëc traktowóné na równi ze Stowôrą Pùcczi Zemi, czë Kaszëbsczim Jinstitutã Rozwiju, gdze te òstatné są pòrównywalné z jednym z 80 partów KPZ. Sóm baro chãtno ùżiwóm Linuxa, ale téż wiém, że jeżlë chtos gò ju ùżiwô z przekònaniô, to téż rozmieje sã w nim zrobic prakticzno wszëtkò. Rozmiejã, że Mark z drëchã mògą nie lëdac Windowsa, ale móm czasã wrażenié, że to jidzenié pò nômniszi lënie òpòru, bez zdrzeniô na zastosowanié. To kąsk tak, jak wëbùdowac wieżã w dole. Mòzna tak pòkazac, że sã rozmieje bùdowac wieże, ale ile prakticzniészô bë òna bëła zbùdowónô na górze, a włożonô robòta takô samô, a przënômni baro pòrównywalnô.

Pòzdrôwióm wszëtczich, co mają chãc do robòtë i liczã na wgłãbienié sã w mòje słowa i nie skùpiwanié sã na szczegółach, jaczé czasã mògą bëc trudné do przełkniãcô.

Mòje motto na kùńc:
Jak robic, to robic dobrze!

Odpowiedzi Wysłane przez: Wysłano:
 Re: Głos w diskùsje Warszk 19.3.2007 1:46
    Re: Głos w diskùsje Wojtek 19.3.2007 12:34
      Re: Głos w diskùsëji Warszk 19.3.2007 15:26
      Re: Głos w diskùsje mkwidzinski 19.3.2007 18:41
 Re: Głos w diskùsje mkwidzinski 19.3.2007 7:06
Wyróżnienia
Medal Stolema 2005   Open Directory Cool Site   Skra Ormuzdowa 2002