Eugeniusz Prëczkòwsczi

W òstatnëch dniach më òdwiedzelë nasze smãtôrze, pòmòdlëlë sã za blisczich. To snôżi zwëk i pòtrzeba. Tak jak më ùtczimë starszich, tak mòże i nas ùtczą - pòd warënkã, że dobrze wëchòwómë dzecë.

A mòdlëtwa dzecka mô wijątkòwé znaczenié. Pòmôgô dëszóm ùmarłëch, ale dôwô téż do mëszleniô żëwim. To wôrt dozerac, a dac sã pòkù cëzym zwëkóm, jak przikładowò amerikańsczémù halloween, chtërne - jak czëjemë - tam i tam wlôżają i wnôszają zamiészanié w szlachetną naszã tradicjã. Czë to je dobré ùtczenié nëch, co twòrzëlë jawernotã ti zemi, dzãka chtërnym më jesmë taczima, jaczima jesmë? Gwësno, że nié. Skòrno chtos nie ùszónëje swòjëch pòprzédców, tej ni ma co rechòwac, że òn ùszónëje tëch, co żëją dëcht kòle niegò. A z przikroscą trzeba rzec, że tak sã dzeje.

Niłońsczégò rokù jô w ne dnie jachôł bez Wejrowò. Lëftu jem ni mógł halac, czej jô ùzdrzôł nëch rozbleków, co na mòdło amerikańsczich szôlińców wëstwôrzelë swòje diôbelsczé teatrë dëcht w centrum miasta. Dze bëlë jich starszi - Kaszëbi? Czë to latos téż tam tak bądze? A mòże jesz w jinszich môlach téż to je ju wlazłé. Jô sã nijak nie dzëwùjã, czej starszi lëdze gôdają, że swiat je na rãbë przewrócony. A nié lepi zéńc sã kòle grobów swòjëch starszich, starków, drëchów i zasłużonëch dlô ti zemi. To nie je blós leżnosc, żebë jich dobrze ùtczëc, ale téż spòtkac sã z blisczima i drëchama. Kò tak mało czasu dzysô lëdze mają dlô se. Takô je prôwda i nick na to nie pòradzymë. Swiat je jinszi. Wszëtkò jidze flot, a nen czas, co òstôwô za sprawą dzysdniowi techniczi, je mùdzony przë zdrzélnikù.

W tëch dniach ni mòżemë zabëc ò wiôldżich méstrach kaszëbiznë, dzãka chtërnyma më znajemë wiôldżé wôrtnotë i znanczi naszégò regionu. Dzãka nima wiémë, że mómë wiôldżé bògactwò, z jaczim mòżemë dzyrzkò przëjmòwac ù nas ùtczëwëch mieszkańców całi Europë, rzetelno i ùtczëwie zdrzącëch w przińdnosc, a rozpòznawac rabùszników i òszukańców. Trzeba pamiãtac ò Florianie Ceynowie - òjcu kaszëbsczégò regionalizmù, co pòchòwóny je na sąsedym Kòcewim, ò Aleksandrze Majkòwsczim - nôwikszim z kaszëbsczich pisarzów, Zrzeszińcach i wiôldżich ùmarłëch dëcht niedôwno, a òsoblëwie, co latos pòżegnelë sã z zemsczim swiatã. Z tëch na òsoblëwi bôczënk zasłużëlë so dwòje: Anna Łajming i Bòlesłôw Jażdżewsczi.